'The Sea'

Y Cymro : 01/02/08

Dwy ddrama glasurol yr wythnos hon gan ddau gwmni a chyfarwddwr nodedig. Ail-gynhyrchiad yn nhymor Jonathan Kent yn Theatr Frenhinol yr Haymarket sef ‘The Sea’ gan Edward Bond a chynhyrchiad yr English Touring Theatre o ‘Uncle Vanya’ gan Anton Chekhov, wedi’i gyfarwyddo gan Peter Hall.

Comedi gan un o’n dramodwyr cyfoes mwyaf nodedig ydi ‘The Sea’, sef cynhyrchiad cyntaf o waith Edward Bond yn y West End. Mae’r ddrama wedi’i gosod mewn pentref glan môr yn East Anglia ym 1907, ynghanol cyfoeth y cyfnod Edwardaidd, ac ar drothwy’r Rhyfel Byd. Yn teyrnasu dros y pentref efo’i dwrn o ddur a’i thafod sur mae’r lodes ‘Mrs Louise Rafi’ (Eileen Atkins) sy’n atgoffa rhywun o ‘Lady Bracknell’ o waith Oscar Wilde. Un sy’n cael ei arteithio’n wythnosol ganddi ydi ‘Hatch’ (David Haig) perchennog siop ddillad, sy’n ceisio cadw’r blaidd rhag y drws, er gwaethaf anghysodeb archebion ‘Mrs Rafi’. Ar gychwyn y ddrama, mae storm enbyd ar y môr, a buan iawn y cawn wybod fod llanc ifanc wedi boddi ynghanol y tonnau, er gwaethaf ymdrechion ei gyfaill ‘Willy Carson’ (Harry Lloyd) a’r tim bad achub lleol i’w achub. Wrth i griw’r bad achub gyfarfod yn siop ‘Hatch’ y bore canlynol, mae sibrydion ar led bod rhyw ddrwg ar waith. Mae ‘Hatch’ yn benderfynol o brofi mai ymwelwyr o fyd estron ydi’r ddau ŵr a welwyd ar y traeth, ac y bydd yr ‘estroniaid’ yn siwr o ddychwelyd i gasglu’r corff. Buan iawn y daw gwallgofrwydd ‘Hatch’ yn amlwg, ac erbyn yr egwyl, mae’n ymdebygu i Basil Fawlty!

Perfformiadau caboledig Eileen Atkins fel y lodes, David Haig fel ‘Hatch’ a Marcia Warren fel ‘Jessica Tilehouse’ sef cydymaith Mrs Rafi, sy’n cadw’r cynhyrchiad yma rhag taro’r creigiau. Braidd yn ddi-symud oedd y sgript, sy’n troi i mewn i ffars llwyr wrth i ‘Hatch’ ddirywio a rhwygo’r defnydd melfed mae’r lodes wedi’i archebu. Er gwaetha’r dechrau trawiadol, a set symudol Paul Brown sy’n cyfleu’r traeth, y tŷ a’r siop yn wych, rhyw suddo’n ara deg wnaeth y ddrama wrth fynd yn ei blaen. Dim ond ym marddoniaeth dialog Bond yn yr Ail Act, wrth i Mrs Rafi ddechrau ddadmer ar fin y tonnau, y cefais flas ar syniadaeth y ddrama; drwy annog yr ifanc i adael y pentref, mae hi’n difaru ei bod hithau wedi methu mynd. Ymhell cyn dyddiau’r ffilm ‘E.T’, pan oedd y byd yn newid o ran technoleg a therfysg, mae neges y ddrama yn glir; y ni mewn gwirionedd ydi’r ymwelwyr mewn byd sy’n ddiarth, a’r unig ateb yn un o linellau ola’r ddrama, ‘Catch the eleven-forty-five and change the world’.

Braf oedd gweld enw’r actor ifanc o Gaerdydd Tomos James sydd wedi’i ddewis gan yr Haymarket fel aprentis o actor dan gynllun eu ‘Masterclass’. Gresyn na chastiwyd actores o Gymru fel y Gymraes ‘Mafanwy Price’, ond dwi’n falch o ddweud fod Selina Griffiths wedi llwyddo’n rhyfeddol, a thinc llais ei mam, yr actores Annette Crosbie yn amlwg. Mae ‘The Sea’ i’w weld yn yr Haymarket tan Ebrill 19eg. Mwy o fanylion ar www.trh.co.uk