E bost swyddogol at Arwel Gruffydd a Bwrdd y Theatr Genedlaethol wedi'i anfon heddiw

Annwyl Gwerfyl ac Arwel, a gweddill aelodau o Fwrdd y Theatr Genedlaethol,

Yn sgil y diffyg ymateb ar Twitter (cyfrwng, gyda llaw sydd yn dod yn llawer mwy pwysig, yn sgil y byd sydd ohoni) trist yw gorfod cysylltu â chi drwy ebost, yn ogystal. Yn gyntaf, gai ofyn, o'r galon, pam na chefais y cwrteisi o ateb, i'm ceisiadau, am gefnogaeth i leisio barn caredigion y theatr yn y Gogledd? Fel Corff Cenedlaethol, sy'n derbyn arian cyhoeddus, yda chi'n meddwl mai drwy anwybyddu, ydi'r dull gorau i ddelio gyda chynrychiolydd byd y theatr, yn ein Papur Cenedlaethol?  Os nad ydych yn cytuno â fy marn, yna pam ddim datgan neu gydnabod hynny, yn hytrach na'r distawrwydd euog, anffodus yma?

Dwi wedi cael fy siomi yn fawr, yn fwy felly o gofio cysylltiad Arwel â Theatr Gwynedd - un a fu mor flaenllaw yn coffau'r annwyl Graham Laker, a'i gyfraniad eithriadol i Gwmni Theatr Gwynedd gynt. Pam nad ydych fel corff cyhoeddus yn sefyll ysgwydd wrth ysgwydd a gweddill caredigion byd y theatr yn y Gogledd, i ddatgan ein gwrthwynebiad chwyrn i fait accompli anffodus Pontio Bangor, i anwybyddu llais y bobl, a pharhau gyda'u hymgyrch - a'u cynnig gosodedig, i 'anrhydeddu seren ryngwladol' dros ŵr cyffredin, roddodd ei fywyd i wireddu ei freuddwyd o theatr safonol ym Mangor?. Onid ydi egwyddor a pharch yn disgleirio'n llawer mwy na unrhyw seren ryngwladol?

Mae gan Bryn Terfel eisoes ŵyl ac ysgoloriaeth ddigonol, i arddel ei enw; mae ganddo lais a llwyfan drwy'r byd i barhau i berfformio, ac ennill ei glod fel Cymro. Mae ganddo weddill ei oes i ymddangos ar lwyfan theatr Pontio, yn wythnosol, os dymunir. Ond i Wilbert, neu Graham Laker gynt, tydi'r cyfleoedd hynny ddim yn bod mwyach. Sarhad fyddai galw ystafell ymarfer neu gornel o'r ganolfan aruchel ar ôl un o'r ddau, yn hytrach na'r prif ofod perfformio.

Casglwyd deiseb o enwau amlwg o fyd y ddrama, drwy law Gaynor Morgan Rees, ymysg eraill - a gafodd ei anwybyddu yn llwyr gan y Brifysgol. Gwarthus iawn, yn wir, ac mae'r drwg eisoes wedi'i wneud, gyda sawl un yn galw am anwybyddu'r Ganolfan ym Mangor, am eu hagwedd wrth Gymreig aruchel, yn hytrach na gwasanaethu'r gynulleidfa y mae hi yno i'w chynrychioli.

Os nad ydi'r Theatr Genedlaethol yn ddigon dewr i wrthwynebu'r penderfyniad, a sefyll yn gadarn yn ei erbyn  - gan hyd yn oed fygwth tynnu'n ôl o unrhyw gyd-gynhyrchu yn y dyfodol, yna fe fydd Chwalfa o embaras ar sawl lefel. 

Paham y dylem ni Gymry fod mor daeog ag ildio i'r fait accompli gwarthus yma, gan y Brifysgol a Pontio?. Fe ddylem barhau i wrthwynebu, yn fwy cyhoeddus os rhywbeth, nes cael y maen i'r wal.  Roedd hyd yn oed y ffaith bod y datganiad i'r Wasg am enw'r theatr newydd, wedi'i danio allan mor gynnar yn y dydd, bnawn Gwener ddiwethaf, yn awgrymu'n gryf fod y penderfyniad eisoes wedi'i wneud.

Magwch hyder plîs - mae dau aelod o'r Bwrdd eisoes wedi datgan yn gyhoeddus nad ydynt yn cytuno â'r penderfyniad, a dau arall, ofn datgan eu barn yn gyhoeddus. A wnewch chi ddatganiad swyddogol ynglŷn â'ch barn a'ch safbwynt, os gwelwch yn dda?

Diolch yn fawr

Paul Griffiths

Adolygydd Theatr Y Cymro