'Ghost - The Musical'

Y Cymro – 02/03/12

Bu imi osgoi mynd i weld y ddrama gerdd ‘Ghost - The Musical’ y llynedd, am sawl rheswm. Yn gyntaf, clywais fod y llwyfannu yn ‘torri tir newydd’ o ran y defnydd o oleuo a delweddau symudol, ac yn ail am fod ‘cerddoriaeth’ y sioe, wedi cael ei feirniadu’n hallt gan y cyhoedd a’r beirniaid fel ei gilydd. Felly, roedd yn rhaid aros am reswm da dros fynd, ac yn wir fe ddaeth, yn sgil y newyddion fod y Cymro Mark Evans, yn camu i esgidiau Richard Fleeshman, er mwyn portreadu’r brif ran.

Yn seiliedig ar y ffilm enwog o’r un enw, mae’r ddrama gerdd yn ceisio efelychu llwyddiant y gwreiddiol, a wnaed mor boblogaidd yn sgil perfformiadau trydanol Demi Moore fel y wraig weddw ifanc sy’n ceisio ymdopi â llofruddiaeth ei gŵr deniadol Patrick Swayze, sy’n methu gorffwys ‘rhwng y ddau fyd’ ac yn ceisio cymorth y gweledydd Whoopi Goldberg, er mwyn cyfathrebu â’i wraig.

Mae’n ddeunydd delicet iawn, yn enwedig i unrhyw un sydd wedi profi colled agos. Mae iaith cydymdeimlo yn un cymhleth iawn, ac weithiau does dim gwerth o gwbl i eiriau, gan fod y presenoldeb yn ddigon. Mae’n faes difyr, ac yn un y treuliais i lawer o amser yn ei archwilio, cyn cipio Medal Ddrama Eisteddfod yr Urdd yn Islwyn am y ddrama ‘Ai am fod haul yn machlud?’, sy’n delio efo’r un thema.

Er mwyn i’r cyfan lwyddo, mae’n rhaid ichi dderbyn a chredu’r berthynas gariadus danbaid rhwng y ddau brif gymeriad, a dyma ble y disgynnodd y cyfan imi, cyn cychwyn, gyda pherfformiadau cardboard, un dimensiwn y ddau gantor newydd ‘Sam’ (Mark Evans) a ‘Molly’ (Siobhan Dillon). Roedd hi’n amlwg fod y ddau yn caru’u hunain yn fwy na’i gilydd o’r cychwyn cyntaf, ac roedd yr hunan ymwybyddiaeth yn gyfoglyd o amlwg. Mae gan y ddau lais canu digon derbyniol, ond roedd eu hactio (a’r dialog) yn boenus o embaras. Tydi’r gallu i ‘berfformio’ un gân, ddim yn ddigon i gynnal llif stori dwy awr a hanner o ddrama gerdd.

Yn weledol, does dim dwywaith fod y sioe yn hynod o ddramatig a theatrig, diolch i gynllun set Rob Howell a gwaith penigamp y cynllunydd delweddau symudol Jon Driscoll sy’n profi’n adnodd gwerthfawr iawn yn sgil ei lwyddiant ar sioeau tebyg i ‘Enron’ a ‘The Wizzard of Oz’. Oherwydd natur y stori, mae’n rhaid wrth driciau llwyfan slic, ac yn wir fe gafwyd sawl un sy’n eich synnu, a’ch gwefreiddio mewn mannau, er bod y dallu amlwg gan y llifoleuadau cyn bob tric yn medru fod yn boen. Roedd y cyfan mor olau a disglair nes y cwympodd un o fy contact lensus yn sgil cael ei ddallu gan y sgriniau symudol!

Ond, er cystal ydi’r wledd weledol, sydd o bosib yn ein dallu’n fwriadol er mwyn cuddio gwendid amlwg y gerddoriaeth a’r sgript, mae’r hyn sy’n cael ei lwyfannu yn denau iawn, gydag ambell i ddawns gan yr ensemble absennol, er mwyn plethu’r cyfan ynghyd. Roedd y stori a’r dihiryn yn amlwg iawn o’r cychwyn, a’r steil yn amlwg wedi cael y flaenoriaeth dros y sylwedd.

Sharon D Clarke sy’n camu i esgidiau profiadol Whoopi fel y gweledydd ‘ffug’‘Oda Mae Brown’, ac er bod ei pherfformiad comediol yn deffro llymder y llwyfan marw, roedd hi lawer rhy dros ben llestri imi, ac yn tueddu i droi’r themâu delicet yma’n ffars pur. Braf oedd gweld y Gymraes Rebecca Trehearn hefyd yn rhan o’r ensemble.

Bydd ffans y ffilm, ac yn sicr ffans y ddau gantor ifanc yn meddwl bod y cyfan yn wych! Fel y sioe erchyll ‘Dirty Dancing’ flynyddoedd ynghynt, bydd y cynnwys a’r elfen weledol yn ddigon i’w dallu rhag y gwir wendidau. Yn anffodus imi, tydi gwedd drwsiadus yn dda i ddim heb dalent a dyfnder sy’n angenrheidiol er mwyn creu theatr gofiadwy ar ei gorau.

Mae ‘Ghost – The Musical’ i’w weld yn y Picadilly Theatre ar hyn o bryd.

'Absent Friends'

Y Cymro – 24/02/12

Steffan Rhodri yw’r Cymro diweddara i gamu ar lwyfannau Llundain yn un o gomedïau Alan Ayckbourn ‘Absent Friends’ yn Theatr Harold Pinter. Dyma ddrama nid yn anhebyg i ‘Abigail’s Party’ o waith Mike Leigh, am wraig tŷ ‘Diana‘ (Katherine Parkinson ) sy’n ddiflas yn ei phriodas a’i chocyn o ŵr ‘Paul ‘ (Steffan Rhodri) ac sy’n penderfynu cynnal te parti i godi calon un o’u cyfeillion ‘Colin ‘ (Reece Shearsmith) wedi iddo golli ei wraig. Wrth i’r cyfan ddod ynghyd rhwng y soffa a’r sosej rolls, ac wedi’r holl bryder am sut i godi calon ‘Colin’ a pheidio sôn am ei wraig, fe welwn yn fuan iawn bod ‘Colin’ yn fwy hapus na’r gweddill gyda'i gilydd!

Yn anffodus imi, er cystal oedd ambell i bortread, roedd y cynhyrchiad yn llawer rhy llonydd a fflat, a’r ffars ddim yn ddigon sydyn a bywiog i godi gwên. Efallai mai bai’r cyfarwyddwr oedd hynny, am gadw’r cyfan yn rhy llonydd ac araf. Ond collwyd hud Ayckbourn mewn mannau, ac fe deimlais fy mod yn gwylio drama deledu ddi-liw a diflas.

Cafwyd eiliadau o hiwmor ym mhortread di-ddiddordeb y fam ddi-gariad ‘Evelyn’ (Kara Tointon) a’r ffrind ffwndrus a ffyslyd ‘Marge’ (Elizabeth Berrington) ond eiliadau prin oedd y rhain o fewn dros ddwy awr ddiflas o gomedi.

Synnwn i ddim mai dylanwad y teledu sydd i’w feio ar y sgwennu a’r cyfarwyddo fel ei gilydd. Methwyd a chodi at y pegynau amlwg o hiwmor gweledol sy’n hanfodol o ddrama lwyfan, fel dirywiad meddyliol ‘Diana’ wedi i’r gwirionedd am berthynas ei gŵr ag ‘Evelyn’ gael ei ddatgelu. Oherwydd y diffyg adeiladwaith, a’r cyfle i ni’n gynulleidfa ddod i hoffi a chydymdeimlo â ‘Diana’ fe drodd yr eiliad o ffars yma yn embaras llwyr, wrth i’r gynulleidfa fethu chwerthin - neu efallai fod ag ofn chwerthin, sy’n waeth!

Mae ‘Absent Friends’ i’w weld yn Theatr Harold Pinter tan y 14eg o Ebrill (os pery cyhyd â hynny!)

'Singin' in the Rain'

Y Cymro – 24/02/12

A ninnau bellach bron ar ddiwedd mis Chwefror, mae’n anodd gwybod i le mae’r wythnosau ‘ma’n gwibio heibio! Gŵyl Ddewi ar ein gwartha’ a’r Pasg hefyd yn prysur agosáu! Allai’m credu fod pum mis wedi mynd heibio ers imi weld y ddrama gerdd ‘Singin’ in the Rain’ yng Ngŵyl Chichester, a bellach mae’r sioe liwgar a ‘lawog hon wedi cyrraedd y Palace Theatre, yng nghanol dinas Llundain.

Mae’n braf cyhoeddi fod yr addasiad o’r ffilm enwog o’r un enw, am hynt a helynt dyfodiad y ffilmiau sain gyntaf wedi ymgartrefu’n daclus iawn i’r gofod enfawr gwag yn y Palace. Gofod a fu’n gartref i sioeau fel ‘Priscilla Queen of the Dessert’ a ‘Les Miserables’ cyn hynny. Braf oedd gweld yr ambaréls lliwgar sy’n harddu blaen y theatr, ac sydd wedi codi calon pawb sy’n croesi Cambridge Circus!

Bu ambell i newid yn y mudo, ond mae’r cymeriadau craidd yn aros sef y prif actor golygus ‘Don Lockwood (Adam Cooper), yr actores lai adnabyddus y mae’n syrthio mewn cariad â hi ‘Kathy Selden‘ (Scarlett Strallen) a’r dewin doniol a seren comediol y cyfan ‘Cosmo’ (Daniel Crossley). Aros hefyd mae rheolwr y stiwdio (Michael Brandon) wyneb cyfarwydd i wylwyr y gyfres ‘Dempsey and Makepeace’ flynynyddoedd yn ôl! . Un o’r newidiadau yw Katherine Kingsley sydd bellach yn portreadu’r brif actores wichlyd ‘Lina Lamont’ a’i pherfformiad mor safonol â gweddill y cwmni lliwgar yma.

Aros hefyd mae’r glaw, sy’n disgyn ar ddiwedd yr act gyntaf, a hefyd ar ddiwedd y sioe! Os am gadw’n sych, peidiwch ag eistedd yn y rhesi blaen!! Wrth gamu allan o’r theatr nos Lun roeddwn i’n gwenu’n gynnes am fod wedi profi blas o’r hyn a fu, a llawenydd y llwyfan yn ei lawn ogoniant!

Mwy am y sioe wych hon drwy ymweld â www.singinintherain.co.uk

Sgint

Y Cymro 17/02/12

‘Heb ddim ar eich elw’ yw un diffiniad gan Dr Bruce o’r gair ‘skint’, yn ei ‘Eiriadur rhagorol. Rhyw deimlad digon tebyg gesh i wrth adael y Sherman nos Sadwrn diwethaf, wedi gweld cynhyrchiad swyddogol cyntaf Arwel Gruffydd, fel Arweinydd Artistig ein Theatr Genedlaethol. 

‘Sgint’ o waith Bethan Marlow yw ei ddewis cyntaf ger ein bron; drama air-am-air o enau trigolion Caernarfon. Un arall o’i waddol Shermanaidd, gan fod Bethan, ynghyd ag Arwel a Siân Summers (ei gyd-gyfarwyddwr llenyddol yn y Sherman) wedi bod yn gweithio ar y prosiect ers cryn amser. Cafwyd darlleniad o’r ddrama yn yr Eisteddfod Genedlaethol y llynedd ac ail-ddrafftio helaeth ers hynny.

Rhaid canmol Bethan yn arw am fynd ati i gasglu’r holl leisiau ynghyd - pob carfan o’r gymdeithas liwgar hon - o ‘Sgubor Goch i’r Maes, mae gan bawb y cyfle i leisio barn, fel y noda’ Bethan ar gychwyn y rhaglen. ‘Ariangarwch yw gwraidd pob drwg’ yn ôl yr hen air, ac mae strwythur ac adeiladwaith y sgript, wrth gynnig pytiau blasus o fywydau pob dydd, pobol ‘go iawn’ yn ddiddorol ac yn ddirdynnol fel ei gilydd. Dau lais, a dau gymeriad sy’n aros yn y cof fwyaf - y fam ‘Sandra’ (Morfudd Hughes) sy’n stryglo byw o dan amodau anodd iawn, yn ceisio cadw’i pharch er gwaetha gwacter ei phwrs, a’i merch ‘Ellie’ (Manon Wilkinson) y fam sengl, ddi-lwybr, sy’n dyheu am ddianc o’u hualau hyll i’w breuddwydion bras. Dau berfformiad hynod o gofiadwy gan y ddwy actores dalentog yma.

Ond dyma ddod at wendid y cyfan. Er cystal yw’r holl ddeunydd sy’n creu’r cyflwyniad yma, mae’n amlwg o’r cychwyn cyntaf nad oes yma unrhyw gerbyd theatrig i ‘yrru’r gwaith. Dro ar ôl tro, mae’r naw actor yn sefyll ar y ffedog o lwyfan, yn annerch y gynulleidfa , wyneb yn wyneb, am gyfnodau o hyd at ugain munud y tro! Mae yma adlais o ddrama radio neu gyflwyniad llafar yn yr Eisteddfod. Dim gweledigaeth ddramatig o fath yn y byd. Anfaddeuol.

Gyda phrosiect o’r math yma, mae’n allweddol bod gan y cyfarwyddwr weledigaeth arbennig am sut i fynd ati i lwyfannu’r gwaith. Dylai’r llwyfannu fynd law yn llaw gyda’r creu o’r dyddiau cynnar. Fel gyda chwmnïau profiadol megis Shared Experience, Complicite neu Frantic Assembly, rhaid wrth steil arbennig - sydd gan amlaf yn gyfuniad crefftus o goreograffi, goleuo a delweddau symudol.

Er cystal oedd cefnlen o set Cai Dyfan, yn gyfuniad o ffenestri, dodrefn a thrugareddau ei thrigolion, roedd y cyfan yn fud ac yn farw, gyda’r actorion fel sardîns ar y ffedog o lwyfan o’i blaen. Roeddwn i angen ac eisiau gweld delweddau o’r Caernarfon liwgar hon - o’r hen ddyddiau dedwydd i’r dadfeilio presennol. Roedd angen anwesu’r atgofion (fel y cafwyd yng nghynhrchiad National Theatre Wales o ‘The Passion’) roedd angen symud, defnyddio a diflannu drwy’r delweddau er mwyn cryfhau’r dweud, ac i helpu’r actorion rhag sefyll yn syrffed o ddiflas am dalpiau helaeth o’r cyflwyniad. Diolch byth am yr ail-act a’r newid trwsgl o’r ffedog i’r garafán, ac eto, methiant i gyfarch gwacter y llwyfan, gyda’r actorion ymylol, a’u cefnau at dduwch!

O weld yn y rhaglen fod Cai Tomos a Suzie Firth yn cyd-weithio ar y cynhyrchiad fel cyfarwyddwyr corfforol, roeddwn i’n disgwyl priodas berffaith o symud a stori,(fel y gwelais dro ar ôl tro gan Frantic Assembly neu Shared Experience) ond siom poenus oedd gwylio’r actorion yn troi a throsi yn eu hunfan, heb le i symud, heb berthynas a’i gilydd. Roedd y diweddglo yn embaras o dros ben llestri, diangen.

Siom enfawr eto ar gychwyn cyfnod yr ail-gyfarwyddwr artistig. Syniad gwych ar bapur (neu’r radio!), gwaith ardderchog gan Bethan a’r cwmni o actorion triw a roddodd eu gorau i’r gwaith, ond y cyfan yn ddi-arweiniad a’r diffyg gweledigaeth yn boenus o amlwg.

‘Heb ddim ar eich elw...’ , yn fwy sgint nag erioed...

Mae ‘Sgint’ ar daith ar hyn o bryd ac yn ymweld â Chaernarfon, Aberteifi, Y Drenewydd, Caerfyrddin ac Aberystwyth.

'Juno and the Paycock'

Y Cymro – 10/02/12

Ac o Kensington nôl i Waterloo, ac i lannau’r Tafwys i’r Theatr Genedlaethol er mwyn dal eu cyd-cynhyrchiad diweddara gyda Theatr yr Abbey o’r Iwerddon, drama fawr Sean O’Casey, ‘Juno and the Paycock’.

Bu adolygwyr Llundain yn hallt iawn am y cynhyrchiad yma rai wythnosau ôl, a’m parodd innau i gadw draw am beth amser. Ond rwy’n falch iawn iawn fy mod wedi mentro i’w gweld, gan imi ei fwynhau’n fawr.

Dros flwyddyn yn ôl, dwi’n cofio eistedd yn yr un theatr (Lyttelton) i wylio ‘Men Should Weep’ am galedi bywyd yn Glasgow yn y 1930au, a dyma ni’r tro hwn yn llymder Dulyn yn y 1920au, wrth ddilyn brwydr un teulu yn erbyn terfysg, trais a chaledi bywyd. Gyda’r frwydr am annibyniaeth a’r Easter Day Rising yn gefndir i’r cyfan, dyna wers foesol am berygl balchder, wrth i dad y teulu ‘Captain Jack Boyle’ (Ciarán Hinds) y ‘paun’ a gyfeirir ato yn nheitl y ddrama, golli popeth yn ei feddiant, gan gynnwys ei deulu. ‘Juno Boyle’ (Sinéad Cusack) fel pob mam gadarn a dygn sy’n gorfod cadw’r cyfan ynghyd, a’i brwydr ddyddiol yn wyneb y fath galedi a’i gŵr diog, yw’r nerth sy’n cynnal y ddrama odidog hon.

Cafwyd chwip o berfformiadau gan bob aelod o’r cast cyhyrog hwn, a hynny ar set enfawr , foethus a chwaethus Bob Crowley. Rhaid sôn yn enwedig am y mab bregus ‘Johnny’ (Ronan Raftery) a’r dihiryn o ddyn busnes ‘Mr Bentham’ (Nick Lee) sy’n dod i dwyllo’r teulu, a dinistrio bywyd eu merch ‘Mary’ (Clare Dunne)

Drama fawr bedair act sy’n rhoi digon o amser ichi gael eich dannedd yn y digwydd, ac sy’n eich dal, yn ddirybudd, a’ch swyno hyd y llen olaf.

Mae ‘Juno’ i’w weld yn y National tan y 26ain o Chwefror.

'Totem'

Y Cymro – 10/02/12

Feddyliais i rioed y byddwn i’n rhuthro i’r Neuadd Frenhinol Albert er mwyn gweld y syrcas! Ond, dyna fu fy hanes yr wythnos hon, wrth ymlacio ym melfed moethus y neuadd ogoneddus hon, a’i gynulleidfa yn lapio’i hun yn gylch anwesog o’ch cwmpas, wrth wylio chwip o sioe.

‘Syrcas’ meddwn i, wel ia, i raddau, ond gan y cwmni sydd wedi troi’r syrcas i fod yn sioe fodern, liwgar, llawn drama a dyfeisgarwch. Sefydlwyd Cirque du Soleil (Syrcas yr haul) yng Nghanada nol ym 1984 gan ddau gyn perfformiwr stryd - Guy Laliberté a Daniel Gauthier. Ers hynny, mae’r cwmni wedi tyfu’n syfrdanol, a bellach yn fyd enwog am eu sioeau cynhyrfus, theatrig a chorfforol. Mae’r dewis o wledydd ac ieithoedd ar gychwyn eu gwefan yn adrodd cyfrolau ynddo’i hun!

‘Totem’ yw’r sioe ddiweddara i gyrraedd Llundain, a pha well gofod na’r neuadd hynod hon, sy’n gweddu i’r dim i’r fath arlwy safonol. Hanes y creu a gawn yng nghynhyrchiad hudolus Robert Lepage, a phawb o Darwin i losgfynyddoedd, coedwigoedd a’r mwncïod i gyd yn rhan annatod o’r plethiad lliwgar yma o ddawns a cherddoriaeth.

Fel pob syrcas gwerth ei halen, roeddwn i’n gorfod dal fy ngwynt mewn mannau, wrth wylio campau cymhleth a chorfforol y cwmni, wrth ein dallu a’n diddanu gyda’u symudiadau slic. Yr uchafbwyntiau oedd y rhes o ferched dawnus ar feiciau un olwyn, oedd yn gallu troi a thaflu bowlenni arian o’u traed i’w pennau, heb ollwng yr un!

Yn yr un modd gyda’r deuawdau dawnus Massimiliano Medini a Denise Garcia-Sorta yn gwlwm cymhleth o symudiadau slic wrth droi ar ‘rollerboots’ ar gylch o lwyfan, neu Louis-David Simoneau a Rosalie Ducharme yn gariadon clos wrth hedfan ar siglen fry uwchben y gofod actio. Gwych iawn.

Yr iaith gorfforol sy’n serennu a dyna yw allwedd llwyddiant y cwmni Rhyngwladol hwn, ond sydd hefyd yn ceisio ychwanegu hiwmor lleol ymhob lleoliad. ‘Mind the gap’ oedd un o’r gags a gafwyd am Lundain, er fyddwn i’n taeru bod ambell i fwnci hefyd ddigon tebyg i rai o ffyliaid y ddinas!!

Bydd ‘Totem’ yn dod i ben ar yr 16eg o Chwefror, cyn teithio i San Jose a San Diego, ond mi fydd y cwmni yn eu hôl yn yr hydref gyda sioe newydd yn seiliedig ar Michael Jackson. Mwy am hynny yn nes ati.

'Children of Eden'

Y Cymro – 03/02/11

Mae dramâu cerdd fatha bysus. Dach chi’n aros am flynyddoedd i weld neu brofi gwaith cynnar un cyfansoddwr, ac yn sydyn reit, mae’r cyfan yn cael ei hyrddio atoch o bob cyfeiriad. Sôn ydw’i am waith y cyfansoddwr Stephen Schwartz, un o gyd-awduron y ddrama gerdd ‘Wicked’ ond sy’n amlwg yn mwynhau cryn sylw yn Llundain ar hyn o bryd.

‘Godspell’, ‘The Baker’s Wife’ a ‘Pippin’ gafodd eu llwyfannu cyn y Nadolig, a’r dair wedi derbyn ymateb cymysg gan y beirniaid a’r cyhoedd fel ei gilydd. ‘Children of Eden’ oedd yr arlwy’r wythnos hon, a chyngerdd elusennol unigryw, am un noson yn unig, nos Sul diwethaf, yng nghartref y ddrama gerdd ‘Mamma Mia!, theatr y Prince of Wales.

Yn seiliedig ar lyfr Genesis, cawn hanes ‘Adda’ ( Oliver Thornton ) ac ‘Efa’ (Louise Dearman ) ac yn ddiweddarach ‘Cain’ (Gareth Gates) ac ‘Abel’ (John Wilding ) a ‘Noah’ ( Tom Pearce) a’i deulu, wrth geisio adrodd hynt a helynt rhai o blant Eden.

A hithau’n nos Sul, roedd y talp o grefydd amrwd yma, yn cael ei gyflwyno ar gân yn apelio’n fawr, ac addasiad a geiriau John Caird, yn gweddu i’r dim. Cefais fy atgoffa, dro ar ôl tro, am un o sioeau cynnar Cwmni Theatr Cymru ‘Noa’ (un o’r ‘pantomeimiau’ cynhara’ imi’i weld, gyda llaw!) wrth i angst a phryder ‘Noa’ a’i deulu, gael ei droi’n ddrama o liw a phryder, o’n blaen.

Heb os, fatha Sondheim, allwch chi’m peidio â chlywed is-alawon a rhagflas o harmonïau hudolus y cyfansoddwyr hyn yn eu gweithiau cynnar. Does 'na’m dwywaith mai ‘Wicked’ a’i chaneuon cofiadwy a chanadwy fydd y prif waith y bydd pobol yn ei gofio, ac yn ei gysylltu ag enw Schwartz. Er na fwynheais i ‘Pippin’, er gwaethaf mwrdro’r gân hyfryd ‘Corner of the Sky’, roedd llawer gwell siâp a sylwedd i ganeuon ‘Children of Eden’ .

Nid dyma ymweliad cyntaf gwaith â Llundain; fe agorodd y cynhyrchiad gwreiddiol yn Theatr Prince Edward nol ym 1991. Bu cryn ail-sgwennu ac ail- strwythuro ers hynny, ac o weld llyfr nodiadau ym meddiant John Caird nos Sul, fentrwn i ddim y bydd datblygu pellach ar y gwaith.

Braf oedd clywed Caird yn cyfaddef mai dyma’r cwmni cyntaf a roddodd yr angerdd angenrheidiol wrth fyw’r cymeriadau, a chytunaf i gant y cant a hynny. Gyda chorws o berfformwyr ifanc o rhai o golegau drama flaenllaw Llundain, gan gynnwys Steffan Harri o Sir Drefaldwyn, roedd y cyfoeth lleisiol yn gyfoethog tu hwnt.

Un o sêr y sioe, am ei gameo camp a cherddorol o’r sarff yn yr ardd, a ddaeth i demtio Efa, oedd Russell Grant, fydd yn camu i esgidiau’r dewin yn y sioe ‘Wizard of Oz’ ymhen ychydig wythnosau. ‘In Pursuit of Excellence’ oedd ei unig gân, un o fy hoff ganeuon o’r sioe, ac fe roddodd berfformiad unigryw, mor ddisglair â’i sequins gwyrdd, wedi ei lwyddiant ar y gyfres ‘Come Dancing’.

Er bod yr ail act, a saga stori Noa yn tueddu i foddi’n ormodol, fe fwynheais i’r gwaith ar y cyfan. Yn sicr, mae’r hud cerddorol yn nes at ‘Wicked’ na ‘Pippin’ a datblygiad Schwartz fel cyfansoddwr yn amlwg yn y gerddoriaeth a’r stwythr.

Pwy ag ŵyr, efallai y gwelwn ni gynhyrchiad llawn o’r gwaith ar lwyfannau Llundain yn fuan iawn, ond go brin y cewch chi gwmni cystal â’r noson unigryw hon.

'Master Class'

Y Cymro – 27/01/11

Ac i Theatr y Vaudeville ar y Strand yr es i nos Lun i weld ail hanner y bartneriaeth ‘Lacey’ sef Tyne Daly yn portreadu’r difa cerddorol, ‘Maria Callas’ yn y ddrama wych ‘Master Class’. ‘Lacey’, i wylwyr y gyfres oedd y bwtan mamol a thywyll, oedd yn fwy triw i’w theulu na’r trais ar strydoedd Efrog Newydd. Hi oedd fy hoff un, wastad yn solat ac yn fwy call na’r flondan wyllt.

Wrth wylio Tyne Daly ar y llwyfan, cefais i iâs wirioneddol i lawr fy nghefn, fy mod i’n gwylio un o’r perfformiadau hynod hynny, y bydd pobol yn sôn amdani, am flynyddoedd i ddod. Roeddwn i’n gegrwth wrth weld ‘Callas’ yn dod yn fyw o flaen fy llygaid, wrth addysgu , siomi a syfrdanu cantorion ifanc unigol, wrth ddod am wers ganu gan y Feistres flin a phrofiadol.

Wedi’u lwyfannu yn syml - efallai yn or-syml ar adegau, gyda dim ond piano, stôl a bwrdd yn gwmni iddynt ar y llwyfan, mae’r sylw yn gyfan gwbl ar y gerddoriaeth a’r genadwri gan y gantores ynglŷn â sut i gyrraedd y llwyfan, pwysigrwydd cefndir y gân a’r meddwl wrth ganu, y darluniau yn y pen, yr emosiwn y tu ôl i’r geiriau a’i gallu hudolus i serenu, wrth gyfleu’r cyfan yn ei pherfformiadau cofiadwy.

Fel pob difa gwerth ei nodau, mae hi’n wrth ei bodd yn cyfarch y gynulleidfa, wrth rannu ei hanes trasig mewn mannau am ei bywyd carwriaethol a’r siom a’r gwrthwynebiad dan-din a’i hwynebodd gan ‘gyfeillion’ a ‘chyd-weithwyr’ fel ei gilydd. Cawn ein tywys o lwyfan y Met i La Scala, a blasu ambell i berfformiad mwyaf cofiadwy'r eicon cerddorol hynod.

Byr yw’r ymweliad â Llundain, felly os yn gantor, mynnwch eich tocynnau heddiw, gan fod y ddrama nid yn unig yn adloniannol, ond yn addysgiadol iawn hefyd!

Mae ‘Master Class’ yw weld yn y Vaudeville – mwy o wybodaeth drwy ymweld â www.masterclasstheplay.com 

'Round Heeled Woman'

Y Cymro – 27/01/11

Go brin y gwyddwn i, wrth wylio’r gyfres ‘Cagney and Lacey’ pan oeddwn i'n blentyn yn Nolwyddelan, y byddwn i gwta ugain mlynedd yn ddiweddarach, yn gweld y ddwy ar lwyfan yn Llundain! Y ddwy, yn naturiol wedi twchu a gwynnu fel minna, ond yn parhau i feddiannu’r hud a’r prydferthwch a’m swynodd pan oeddwn i'n blentyn.

‘Cagney’ i gychwyn, gafodd ei phortreadu gan Sharon Gless, y flondan dal, tenau a thrwsgl, oedd wastad mewn rhyw drybini neu’i gilydd. Theatr yr Aldwych oedd ei chartref dros dro, cyn y Nadolig, yn y ‘ddrama’ ‘Round Heeled Woman’. Drama meddwn i, mewn dyfynodau, am mai mwy o gyflwyniad a gafwyd, wrth adrodd gwir hanes ‘Jane Juska’ (Sharon Gless), cyn athrawes Saesneg wedi ymddeol o California, a roddodd hysbyseb yn y ‘New York Review of Books’ yn gofyn am gyfathrach rywiol, cyn ei phen-blwydd yn 67!.

“Before I turn 67 - next March - I would like to have a lot of sex with a man I like. If you want to talk first, Trollope works for me.” Ac fe gafodd hi ymateb eithriadol, gan bob oed, lliw a llun. Aeth hi ati i gwrdd â phob un, a hanes yr anturiaethau hyn yw sail y cyflwyniad yma, gyda chymorth gan lond llaw o actorion gwrywaidd, i bortreadu’r dynion amrywiol. Y chwarae ar eiriau gyda’r ‘Trollope’ a gododd yr hysbyseb i dir uwch na’r bryntni arferol, gan gyfeirio at yr awdur llenyddol toreithiog Anthony Trollope o’r Oes Fictoria. Trwy gyfuno rhai o’i gymeriadau llenyddol mwyaf enwog, yn dyheu am gael eu caru, fel y ‘Juska’ bresennol, llwyddodd Jane Prowse, awdur yr addasiad i ddarlunio cymhariaeth ddiddorol rhwng y ddwy ddynes a’r ddau gyfnod.

Oedd, roedd yma wendidau, a set drama deledu ddiflas a di-bwrpas Ian Fisher oedd y gwannaf, a barodd i’r cynhyrchiad fod braidd yn ddiflas. Heb os, perfformiad gonest a chryf Sharon Gless a’m daliodd fwyaf, gan godi hiraeth am fy ieuenctid ffôl!

Yn anffodus, mae’r ‘Round Heeled Woman’ wedi ffoi bellach!.

'Lovesong'

Y Cymro – 20/1/11

Ma’ ‘na wledd yn eich aros, a phriodas o emosiwn ac egni pan ymwela Frantic Assembly â Sherman Cymru fis Chwefror. ‘Lovesong’ yw enw’r cynhyrchiad, a neb llai na Siân Phillips yw un o’r pedwar actor sy’n rhan o’r delyneg brydferth hon.

Ieuenctid, henaint, cariad a’r cof yw’r themâu sy’n cael eu harchwilio, wrth inni ddilyn hanes un cwpl ifanc, ‘William’ (Edward Bennett) a ‘Margaret’ (Leanne Row) o’u hugeiniau afieithus hyd gaethiwed a chreulondeb eu saithdegau hwyr, ‘Billy’ (Sam Cox) a ‘Maggie (Siân Phillips). O fewn munudau cynta’r ddrama, cawn wybod bod ‘Maggie’ yn sâl, ac mai byr iawn yw’r llwybr bellach. Drwy gyfres o ôl-fflachiadau cywrain a chynnil, cawn hanes eu bywyd tymhestlog gyda’i gilydd; oes o gyd-fyw yn ddedwydd, gydag ambell i dro annisgwyl yn eu llwybrau, ond y cyfan yn cael ei gywiro yn enw gwir gariad.

Os nad ydych yn gyfarwydd â gwaith Frantic Assembly, cewch eich swyno gan ddewiniaeth cyfarwyddo a choreograffi celfydd Scott Graham a Steven Hoggett. Ai ddim ati i sôn am bob manylyn, rhag imi ddifetha gwir naws y cynhyrchiad. Ond mae yma feddwl gofalus, a phriodas o symudiadau swynol a phwrpasol, dros ddawns y degawdau. Mae yma angerdd, emosiwn a geiriau fydd yn cyffwrdd â’ch enaid, gan yr awdur ifanc Abi Morgan.

Seiliwyd y ddrama ar gerdd enwog T S Elliot ‘The Love Song of J. Alfred Prufrock’ ac fe lwydda’r cynhyrchiad i ddal gwir neges y gerdd i’r dim. Hiraeth y cof ar ddiwedd y daith yw thema sy’n eich anwesu ar ddiwedd y ddrama, wrth i’r dagrau lifo oherwydd prydferthwch yr hyn a grëir o fewn y 90 munud gogoneddus hwn.

Does 'na’m dwywaith bod perfformiad a symudiad y pedwar actor cynnil yn rhan enfawr o lwyddiant y cynhyrchiad. Yr ieuenctid ffôl, llawn egni a serch ym mherfformiadau trydanol Edward Bennett a Leanne Row, yna’r styfnigrwydd caeth a’r salwch creulon sy’n poenydio unigrwydd Siân Phillips a Sam Cox. Dau sydd wedi byw ar ben eu hunain ers blynyddoedd, mewn tŷ mawr gwag, yn ddi-blant a chadwyn o gyfeillion arwynebol i gadw cwmni iddynt.

Un olygfa fydd yn aros yn y cof dros y cyfan yw creulondeb cyfaddefiad y ‘Billy’ hŷn ei fod yn barod ar gyfer ei daith unig, wedi ymadawiad ‘Maggie’. Hithau wedi morol fod popeth yn ei le ar ei gyfer, o fwyd yn y rhewgell i duniau yn y cwpwrdd, sut a phryd i fwydo’r gath hyd at gyfarwyddiadau i beiriannau’r tŷ ar gyfres o ‘post it’ notes wedi’u glynu o gwmpas y gegin.

‘Lovesong is elusive. It is a feeling, an instinct; a response to something that happened’ meddai’r tîm cyfarwyddo, ‘ The intention was to create something fragile and beautiful about love, memory and loss’ ac y mae’r ddau air, ‘For Dad’ ar glawr y ddrama / rhaglen gyhoeddedig, yn dweud y cyfan.

Ychwanegwch at y sgript gref, a’r perfformiadau pwerus rym a gweledigaeth y gerddoriaeth bwrpasol, y taflunio teimladwy a set syml ond trawiadol y cynllunydd Merle Hensel, ac fe gewch chi gyfanwaith o glasur am gariad fydd yn canu yn y cof ymhell wedi gadael y theatr.

Roedd gweld staff blaen y tŷ yn y Lyric Hammersmith nos Lun yn rhannu hancesi i aelodau ifanc y gynulleidfa, yn adrodd cyfrolau. Mynnwch eich hancesi cyn camu i’r Sherman. Byddwch wir eu hangen.

Cychwyn caboledig i’r flwyddyn newydd, a chynhyrchiad nas anghofiaf am gryn amser.

Bydd ‘Lovesong’ yn Sherman Cymru rhwng y 15fed a’r 18fed o Chwefror.

Edrych 'mlaen...

Y Cymro – 13/01/12

Ar gychwyn y flwyddyn newydd, braf iawn yw gweld cynifer o Gymry sy’n harddu llwyfannau Llundain a thu hwnt.

Y bythol brydferth a hudolus Siân Phillips i gychwyn, sydd ar daith ar hyn o bryd gyda chynhyrchiad Frantic Assembly o ‘Lovesong’, sef drama gafodd ei ysbrydoli gan farddoniaeth T.S Elliot, ac sy’n trin a thrafod cariad a’r cof. Byddai’n ymweld â’r ddrama yn y Lyric Hammersmith yr wythnos nesaf, ac yna bydd y cynhyrchiad yn symud i Glasgow cyn dychwelyd i Gymru, Sherman Cymru rhwng y 14eg a’r 18fed o Chwefror.

Steffan Rhodri yw’r ail actor sy’n treulio cyfnod arall ar lwyfannau Llundain, a hynny wedi cyfnod llwyddiannus iawn yn y Bush Theatre, yn y ddrama ‘The Kitchen Sink’ a welais dro yn ôl. Comedi o waith Alan Ayckbourne yw ‘Absent Friends’ fydd i’w weld yn Theatr Harold Pinter, yr hen Comedy Theatre, ar ochor ddeheuol Leicester Square. Yn ymuno â Steffan ar y llwyfan fydd enwau mawr megis Reece Shearsmith a Kara Tointon. Mae’r cynhyrchiad yn agor ar y 27ain o Ionawr ac ar werth tan y 14eg o Ebrill.

Owain Arthur yw’r nesa, sydd eisoes wedi bod yn cysgodi neb llai na James Corden yng nghynhyrchiad hynod o lwyddiannus y National Theatre o’r ffars ‘One Man Two Guvnors’. Fe welais y cynhyrchiad ar lwyfan y Lyttelton yn y National flwyddyn yn ôl, a bellach mae hi i’w gweld yn yr Adelphi ar y Strand, ond yn symud i Theatr Frenhinol yr Haymarket, i wneud lle i ‘Sweeney Todd’ fydd yn gwaedu ei ffordd i’r Strand, llai na milltir o’i gartref ysbrydoledig yn Fleet Street.

Mae’n ddrama llawn hwyl a ffars o gam-adnabod a phigo ar aelodau o’r gynulleidfa. Gogoniant Corden yw ei allu fel comedïwr i ychwanegu ac ymateb i’r hyn sy’n digwydd, yn ôl y gofyn. Pan welais i’r cynhyrchiad, ychwanegwyd o leiaf deng munud i’r ddrama wreiddiol, wed ii aelod o’r gynulleidfa daflu brechdan hummus ar y llwyfan!!

Wrth i Cordon fynd am Broadway y Gwanwyn hwn, bydd Owain yn camu i’r llwyfan yn Llundain i bortreadu'r slebog hoffus a ffwndrus ‘Francis Henshall’, yn y ffars sy’n seiliedig ar un o gomedïau cynnar y Commedia dell'arte. Nid dyma’r tro cyntaf i Owain gyd-weithio, neu hyd yn oed lenwi sgidiau cyffyrddus Corden, gan fod y ddau wedi rhannu’r cymeriad ‘Timms’ yng nghynhyrchiad y National o ‘The History Boys’ rai blynyddoedd yn ôl. Bydd y cynhyrchiad, gyda chast newydd, yn agor yn yr Haymarket ar yr 2il o Fawrth am chwe mis.

Parhau i bortreadu un o fyfyrwyr y Chwyldro yn Ffrainc wna Dylan Williams yn y sioe Les Miserables ar Shaftsbury Avenue. Bellach ar ei drydedd flwyddyn yn y sioe, mae Dylan yn dal i serennu’n nos weithiol ar lwyfan Theatr y Queens. Bydd cryn gynnwrf yn hwyrach yn y flwyddyn, wrth i’r sioe gael ei throi yn ffilm, fel y gwnaethpwyd gydag ‘Evita’ a ‘Phantom of the Opera’. Cofiwch hefyd bod addasiad ffilm o’r ddrama ‘War Horse’ yn cael eu rhyddhau'r wythnos hon. Ewch i’w weld, mae’n brofiad emosiynol iawn.

A chloi gyda thymor newydd Daniel Evans yn Sheffield fydd yn cynnwys cyfres o ddramâu gan Michael Frayn, ail lwyfannu drama fawr Congreve, ‘The Way of the World’ a chynhyrchiad o un o ddramau Harold Pinter ‘Betrayal’ gyda John Simm yn y brif ran.

Bydd ‘The Way of the World’ yn agor ar yr 2il o Chwefror, gyda thymor Frayn yn cychwyn ym mis Mawrth gyda ‘Copenhagen’, ‘Benefactors’ a ‘Democracy’ yn y tair prif ofod, gyda darlleniadau o’i weithiau eraill gan gynnwys ‘The Sneeze’, ‘Here’ a ‘Wild Honey’.