'The Village Social'

Y Cymro - 11/11/11

Wythnos o ddatganiadau, dysgeidiaeth a siomedigaeth fu hi imi, wrth imi wibio o un cornel o’r wlad i’r llall, er mwyn ceisio dal yr arlwy ddramatig hydrefol hael. O’r NTW i’r RSC, o Sir y Fflint i Stratford Upon Avon, a datganiadau diri am dymhorau newydd yn ein theatrau a seremonïau gwobrwyo.

Newyddion da i gychwyn, gyda’r Theatr Genedlaethol yn cyhoeddi manylion am gynhyrchiad arall ar gyfer Haf 2012. Mae’n amlwg fod y gic garedig roddais i yn Y Cymro, (Hydref 21ain) wedi’i deimlo! Clywais hefyd (er na welais y llythyr hyd yma) fod Arwel Gruffydd wedi ymateb i erthygl yn Golwg, yr un wythnos, ond dim ymateb i Y Cymro... Does bosib bod Mr Gruffydd yn anwybyddu papur Cenedlaethol y Cymry?...

Yn ôl at y datganiad, sy’n cyhoeddi’n dalog bod ‘Theatr Genedlaethol Cymru i fod yn rhan o Ŵyl Shakespeare y Byd’. Gŵyl arbennig yw hon, sy’n cael ei threfnu dan adain yr RSC (y cwmni Shakespeare brenhinol) a fydd yn cyflwyno inni nifer o gynyrchiadau gwahanol o ddramâu'r bardd o Stratford rhwng Ebrill a mis Medi 2012, fel rhan o ddathliadau’r Gemau Olympaidd. Cyfieithiad newydd Gwyneth Lewis o’r ddrama ‘The Tempest’ dan y teitl ‘Y Storm’ fydd yn cael ei gyflwyno, a hynny mewn cydweithrediad ag Eisteddfod Genedlaethol Llandow, ym Mro Morgannwg. Elen Bowman fydd yn cyfarwyddo, gyda thîm addawol iawn sy’n cynnwys Simon Allen o’r National Theatre fel cyfansoddwr, a Liz Ranken o’r RSC (fu’n cyd-weithio ag Elen ar eu cynhyrchiad o ‘Deffro’r Gwanwyn’) fel y coreograffydd.

Trueni na chyhoeddwyd enw’r brif actor fydd yn etifeddu mantell hud ‘Prospero’ neu fod wedi dal yn ol ar yr holl ddatganiadau, gwta dair wythnos rhwng ei gilydd, er mwyn lansio’r rhaglen newydd yn ei gyfanrwydd. Trueni hefyd nad yw’r cynhyrchiad yn rhaglen swyddogol yr Ŵyl, a dderbyniais yn yr RSC dros y Sul, gan fod cynhyrchiad yr NTW (National Theatre Wales) o ‘Coriolan/us’ (sy’n rhan o’r un Ŵyl) a fydd i’w weld yn Stiwdios Ffilm y Ddraig, ger Pen-y-Bont ar Ogwr ym mis Awst, yn hawlio hysbyseb amlwg.

Ac o sôn am yr NTW, i Neuadd Goffa Edith Bankes yn Northop, Sir y Fflint y bu’n rhaid imi deithio, er mwyn dal eu taith ddiweddara o gwmpas neuaddau pentrefi gyda’r cynhyrchiad ‘The Village Social’ o waith Dafydd James a Ben Lewis. Dyma gynhyrchiad dros ben llestri, bantomeimllyd, am griw o bentrefwyr gwallgo’ sy’n byw ym mhentref ‘Cae Bach’ ac sydd wedi’u melltithio gan drigolion Annwfn , am sefydlu’r pentref ar eu tir cysegredig.

Wrth gamu i mewn i’r neuadd, roedd y cynhyrchiad eisoes ar waith, gyda’r actorion yn gymysg a’r gynulleidfa wrth baratoi ar gyfer noson o godi arian hydrefol, wrth ddisgwyl am ymweliad yr ysbrydegydd ‘Madam Isis’. Yn eu mysg roedd y ddynes llnau hynafol ‘Jean’ (Sue Roderick), y llances ifanc drawiadol drefnus ‘Yvonne’ (Carys Eleri), yr hen ferch ganol oed hen ffasiwn ‘ Lisa-Jên’ (Rebecca Harries), y trefnydd ffyslyd a’i glipfwrdd ‘Lawrence’ (Darren Lawrence) , y swyddog diogelwch ‘ Dave’ (Oliver Wood) a’r llanc ifanc golygus, a mab y trefnydd ‘Dion’ (Gwydion Rhys).

Ond wedi i’r miri gychwyn, a phawb yn disgwyl am gyrhaeddiad ‘Madam Isis’, buan y sylweddolais, er cystal oedd y safonau cynhyrchu drudfawr, mai gwan iawn iawn, oedd y sgript, a’r deunydd crai oedd yn dod o enau’r actorion. Gwaethygu wnaeth y cyfan wrth i ‘Madam Isis’ gyrraedd, a pheri i gyfrinachau tywyllaf y cymeriadau hurt hyn gael eu gwireddu, yn ôl straeon lleol o lyfr ‘Lisa-Jên’. Dychwelyd wnaeth bob cymeriad, wedi’u gwisgo yn ôl hunllef eu hisymwybod gan gynnwys Sue Roderick a ddaeth i mewn gyda phen ci gwaedlyd ar dop ei gwallt gwyllt! Trodd y pantomeim dros ben llestri i mewn i ffilm arswyd erchyll, am gadawodd yn gegrwth wrth wylio’r cyfan yn suddo’n is ac yn is i fethiant llwyr.

Unig achubiaeth y noson oedd ymson trydanol Gwydion Rhys tua diwedd y sioe, a ddangosodd rym a gallu'r actor ifanc yma, a pham yr enillodd Wobr Richard Burton yn Eisteddfod 2009.