'An Inspector Calls'

01/11/09

Rhyfedd o fyd! Mater o amser yn unig oedd hi cyn imi ddechrau derbyn gwahoddiadau i weld cynyrchiadau newydd o ddramâu a welais flynyddoedd ynghynt! Tair blynedd yn union yn ôl, cofio gyrru draw i Theatr Clwyd i weld cynhyrchiad o ddrama enwog J B Priestly, ‘An Inspector Calls’. Bellach, mae’r un ddrama yn ôl ar lwyfannau Llundain, ond y tro hwn o dan gyfarwyddyd medrus Stephen Daldry, a gyfarwyddodd y fersiwn yma o’r ddrama nôl ym 1989. Roed y cynhyrchiad yn llwyddiant ysgubol, a gweledigaeth a dawn Daldry i’w weld yn amlwg.

Yn y ddrama wreiddiol, mae’r olygfa gyntaf wedi’i gosod yn lolfa’r teulu Birling, wedi pryd o fwyd i ddathlu dyweddïad eu merch Sheila â’r gŵr golygus Gerald Croft. Mae’n olygfa eitha hir, tua 15 munud neu fwy, cyn y daw ymwelydd i’w plith, Inspector Goole, sy’n dechrau codi cwestiynau dyrys am farwolaeth merch ifanc. Wrth i’r Inspector holi’r teulu o un-i-un, daw hi’n amlwg bod sawl dirgelwch yn cuddio o dan y parchusrwydd, fydd yn chwalu’r uned deuluol am byth.

Gogoniant cynhyrchiad Daldry yw troi’r olygfa gyntaf wyneb i waered. Yn hytrach na dilyn hanes y teulu, mae’n dewis i gychwyn gyda’r dieithryn tu fas. Wrth i’r llen godi ar gafod o law sy’n disgyn yn drwm ar blasty moethus y teulu, mae’r sylw i gyd ar yr Inspector sydd tu fas, tra bod y teulu oddi mewn (yn guddiedig) yn rhaffu trwy’r dialog. Campwaith yn wir. O un i un, mae’r ddialog a’r tŷ yn agor i gynnwys yr Inspector, a buan iawn y daw’r cymeriadau allan o’r tŷ dol o gartref saff, i wynebu cwestiynu treiddgar y dieithryn.

Roedd portread Nicholas Woodeson fel yr Inspector yn rhagorol, ac yn rhan o lwyddiant a fy mwynhad o’r clasur hwn, ar ei newydd wedd. Lluoswyd fy mwynhad yn yr ail ran wrth i’r tŷ cyfan godi a chwalu, yn union fel y teulu oddi allan, wrth i gyfrinachau’r gorffennol chwalu popeth. Roedd hyd yn oed y diwedd y ddrama yn destun trafod am oriau lawer, wrth i dyrfa o ddieithriad ymgasglu fel tystion, neu ysbrydion, i geisio cyfiawnder.

Dyma enghraifft berffaith o bwysigrwydd gweledigaeth y cyfarwyddwr, a’r ddawn i droi drama glasurol ar ei phen, a rhoi dwyawr o fwynhad pur i unrhyw gynulleidfa.

Mwy yma : www.aninspectorcalls.com