'The Rise and Fall of Little Voice'

21/10/09
Dwi’m yn cofio’n iawn lle, pryd na pwy â’m cyflwynodd i i’r ffilm ‘Little Voice’ o stabal gyfoethog ffilmiau Working Title. Yr hyn allai fyth anghofio yw’r effaith gafodd y ffilm honno arnai, gan beri imi syrthio mewn cariad efo’r stori, a sicrhau lle breintiedig i’r ddwy brif actores, Brenda Blethyn fel y teigr o fam a’i merch dawel, eiddil Jane Horrocks, ar ben fy rhestr ddethol o hoff actorion. Wedi gwylio’r ffilm ddegau o weithiau, a darllen y ddrama wreiddiol gan Jim Cartwright a’i theitl llawn ‘The Rise and Fall of Little Voice’ roeddwn i’n ysu am weld cynhyrchiad llwyfan ohoni, petai ond i ymgolli yn hiwmor gogleddol ddwyreiniol Cartwright, a’i stori dwymgalon, hudolus.

Fe wyddwn i’n iawn mai nid gorchwyl hawdd fyddai llwyfannu’r ddrama, gan fod angen i’r actores sy’n portreadu’r ferch eiddil ‘LV’ fod â’r ddawn unigryw i efelychu lleisiau a dawn canu y ‘divas’ enwog fel Shirley Bassey, Dusty Springfield, Judy Garland a Marilyn Monroe, i enwi ond rhai. Dyna sut y daeth Jane Horrocks i lygad y byd, oherwydd ei dawn yng nghynhyrchiad llwyfan gwreiddiol y Theatr Genedlaethol ym 1992.

Pwy fasa’n meddwl y byddai’r gyfres ‘X Factor’ yn rhoi inni seren newydd ym myd y ddrama! Ond dyna sydd wedi digwydd, a diolch i lais unigryw Diana Vickers o’r gyfres ddiwethaf, llais a gymharwyd i Amy Winehouse a Katie Melua ar y pryd) a llais a barodd i gynhyrchwyr y ddrama weld potensial ynddi i bortreadu’r cymeriad unigryw yma. Pan glywais fod ‘The Rise and Fall of Little Voice’ ar ei ffordd i Theatr y Vaudeville ar y Strand, roeddwn i wrth fy modd, a Lesley Sharp a Mark Warren yn ymuno gyda Vickers i bortreadu’r fam ‘Mari Hoff’ a’r asiant adloniant ‘Ray Say’.

Mae’n stori syml am fam gegog, fler a diog sy’n poeni mwy am ei bywyd rhywiol na’i merch ifanc eiddil sy’n cuddio yn ei llofft i gyfeiliant recordiau’i thad. Dyma’r unig beth sy’n bwysig i ‘LV’, a thrwy wrando ac efelychu lleisiau’r ‘divas’ dramatig, mae’n teimlo’n agos at ei thad, sy’n lleddfu’r unigrwydd.

Tra ar ymweliad â’r cartref, yng nghwmi meddwol y fam, fe glyw’r asiant a’r dyn busnes ‘Ray Say’ ddawn unigryw ‘LV’, ac mae’r punnoedd posib yn ei ddallu! Wedi llusgo perchennog y clwb nos lleol, ‘Mr Boo’ (Tony Heygarth) yno i’w chlywed, mae’r ddau yn dechrau ar eu cynllun i wneud arian o’i thalent. Yr unig broblem yw perswadio ‘LV’ i gytuno.

Fel awgryma’r teitl, mae ‘LV’ yn swyno pawb sy’n ei chlywed gyda’i dawn anhygoel, a buan iawn mae’r clasuron yn llenwi pob cornel o’r clwb a’r theatr. Dyma yw’r llinyn mesur i berfformiad Diana Vickers, ac er bod y ddawn i actio braidd yn wan, mae’r gallu lleisiol yn anhygoel. Fe yrrodd ei dynwarediad o Shirley Bassey iâs oer i lawr fy nghefn.

Mae’n anodd i beidio cymharu’r cynhyrchiad hwn gyda’r ffilm, sy’n aros fel ffefryn yn fy nghof. Cryfder y ddrama yw rhoi’r cyfle i weld ochor mwy dynol o’r fam, ac roedd y fonolog ar y gwely gwag, tra yn llofft ei merch yn bwerus iawn. Monolog na chynhwyswyd yn y ffilm, a sy’n ceisio ennyn cydymdeimlad tuag at y fam yn ogystal.

Seren arall y cynhyrchiad llwyfan, fel y ffilm, yw’r cymeriad ‘Sadie’ (Rachel Lumberg) sef ffrind gorau’r fam, sy’n cael ei thrin yn ofnadwy ganddi. Dyma gymeriad llond ei chroen, lliwgar, doniol ac eto’n drasig mewn mannau, a hoffais y chwerthiniad o dalu’r pwyth yn ôl, ar ddiwedd y ddrama, pan fo’r fam yn ei dagrau yn y gwter.

‘Gwyn eu byd y rhai addfwyn, oherwydd cânt hwy etifeddu'r ddaear’ yw’r adnod sy’n dod o ennau ‘Mr Boo’, wedi i ‘LV’ lwyr ymlâdd, a dyma neges y ddrama mewn gwirionedd. Etifeddu cyfeillgarwch ‘Billy’ (James Cartwright) a dry’n garwriaeth wna ‘LV’ erbyn diwedd y ddrama, ac mae cân wreiddiol a phwerus Mark Owen (Take That) yn datgan y cyfan, wrth ddod â’r llen i lawr ar gynhyrchiad cofiadwy iawn.

Mae ‘The Rise and Fall of Little Voice’ i’w weld yn Theatr y Vaudeville tan ddiwedd Ionawr 2010. Mwy o fanylion drwy ymweld â www.littlevoicewestend.com