'Plague Over England'

Y Cymro – 28/03/08

‘Plague Over England’, Finborough, ****

Dwi di canmol cragen gwerthfawr theatr Finborough sawl gwaith yn y gorffennol, a dyma gyfle unwaith eto i fentro dringo’r grisiau cul i gyrraedd y theatr-uwchben-y-bar gwerthfawr yma, ar gyfer perl o ddrama arall. Yr adolgydd a’r beirniad theatr Nicholas de Jongh ydi awdur y ddrama, ac a gyfaddefodd mewn cyfweliad diweddar ei fod yn hynod o bryderus am ymateb ei gyd-feirniaid i’w ddrama gyntaf. Mae ‘na hen ddihareb hefyd y clywais amdani yn dra diweddar, sy’n disgrifio adolgydd theatr fel ‘un sy’n gwybod yn iawn sut i gyrraedd pen y daith, ond heb y gallu i ‘yrru’r car!’. Wel, mae’n bleser gen i ddatgan fod drama De Jongh yn brawf sicr o allu’r adolygydd ‘milain a chas’ gan lawer yma, i ‘’yrru unrhyw gar’, ond bod y siwrne efallai, rhyw hanner awr rhy hir.

Hanes yr actor byd enwog Syr John Gielgud yn cael ei ddal, o dan amgylchiadau amheus, mewn toiled cyhoeddus yn Chelsea ydi hanfod stori’r ddrama ‘Plague Over England’ . Trwy gyfres o olygfeydd sy’n gosod naws y Pumdegau i’r dim ar y dechrau, a’r straen oedd ar y gymuned hoyw i guddio’i rhywioldeb, a thrwy hynny, i geisio pleser corfforol mewn mannau cyhoeddus, mae’r ddrama yn gofnod gwerthfawr o gyfnod lliwgar, ond pryderus i sawl gŵr ifanc.

1953 oedd y flwyddyn, a Syr John (Jasper Britton) yn actor adnabyddus a llwyddianus iawn ar lwyfannau Llundain. Ym mis Mehefin y flwyddyn honno, cafodd ei urddo yn farchog, ac yna gwta bedwar mis yn ddiweddarach, ar yr 21ain o Hydref, cafodd ei hudo neu ei wahodd gan blismon ifanc golygus ‘Terry Fordham’ (Leon Ockenden) i ‘ddeisyfu act wrywgydiol mewn man cyhoeddus’. Yn dilyn ei arestio, ceisiodd gadw’r cyfan yn dawel, ac allan o sylw’r cyhoedd. Ymddangosodd yn y Llys y bore canlynol, gan dderbyn dirwy o £10. Ond buan aeth y stori ar led, ac fe ymddangosodd y stori yn holl papurau Llundain.

Drwy gyfres o olygfeydd efo’i gyd-actor a’i gyfaill ar y pryd ‘Y Fonesig Sybil Thorndike’ (Nichola McAuliffe) ynghyd a’i gyfaill a’i gyd-adolygydd hoyw ‘Chiltern Moncrieffe’ (John Warnaby) fe welwn effaith y digwyddiad ar hyder a chymeriad yr actor, ei bryder dros ei ffolineb, ac ei ystyriaeth dros ildio ei ddyrchafiad o’i urddo.

Mantais gwahodd cynllunydd parhaol y Finborough sef Alex Marker i gynllunio’r set ydi ei wybodaeth helaeth am bob modfedd o’r gofod bychan ond dedwydd yma. Gyda dim ond lle i gwta 50 o seddau, gwnaed defnydd gwyrthiol o’r ystafell, a llwyddodd i fynd â ni o theatr i theatr, o’r toiled cyhoeddus a’i wrinal Fictorianaidd i swyddfa’r heddlu, ac yna’r llys, drwy ddefnyddio dim ond cyfres o fflatiau ar fracedi gwahanol oedd yn agor a chau. Rhoddwyd propiau ymhob man posib o’r gofod, a alluogodd y cyfarwyddwr Tamara Harvey i ddefnyddio pob twll a chornel o’r theatr i ddweud y stori.

Un olygfa hynod o gofiadwy oedd pan gamodd Syr John ar y llwyfan am y tro cyntaf wedi’r achos, a hynny yn Llundain. Roedd arno gymaint o ofn a chywilydd am yr hyn oedd wedi digwydd, ac yn poeni am golli ei enw da. Ond wrth i’r actor gerdded allan am brif fynedfa’r Finborough, i gyfeiliant gweddill y ddrama tra’n disgwyl am ei giw, daeth fflyd o olau drwy’r drws gydag effeithiau sain priodol, ac yna’r gymeradwyaeth fyddarol am rai munudau a brofodd iddo fod bob aelod o’r gynulleidfa yn falch o’i weld, ac am ganmol ei ddewrder.

Asgwrn cefn y cynhyrchiad oedd portread cofiadwy a chaboledig Jasper Britton fel Gielgud a Nichola McAuliffe fel ‘Y Fonesig Sybil Thorndike’ a cheidwad y bar preifat ‘Vera Dromgoole’. Roedd pob aelod o’r cast o ddeg actor yn hynod o brofiadol, ac fe gafwyd chwip o berfformiad gan bob un, a hynny o dan amgylchiadau cyfyng a rhwystredig. Clywais a deallais bob un gair o enau’r actorion, a chredais ym mhortread o’r cymeriadau.

Llwyddodd De Jongh i gyfoethogi ei sgript â dywediadau ffraeth Gielgud a’i hiwmor sych, ac eto i gyffwrdd â’r unigrwydd, y tristwch a’i ansicrwydd oedd yn gymaint ran o’i gymeriad. Ceisiwyd cyfiawnhau pam bod rhaid i sawl gŵr ifanc (a hŷn), fel Gielgud gael eu gorfodi i geisio pleser o dan y fath amgylchiadau, a’r frwydr greulon ac anodd a wynebai’r gymuned hoyw i geisio goddefgarwch ac i newid y Ddeddf.

Er bod y ddrama bellach wedi dod i ben, ac yn sgil gwerthu pob tocyn drwy gydol ei chyfnod yn y Finborough, synnwn i ddim na welwn ni gynhyrchiad llawn ohoni ar lwyfan ehangach cyn bo hir. Mwy o fanylion am y Finborough ar www.finboroughtheatre.co.uk

'A Couple of Poor, Polish-Speaking Romanians'

Y Cymro – 21/3/08

‘A Couple of Poor, Polish-Speaking Romanians’, Theatr Soho, **

Wedi gweld teitl y ddrama, do’n i fawr o awydd gweld y cynhyrchiad yma. Doedd y ffaith bod y ddrama yn cael ei disgrifio fel ‘fast-paced road trip’ a bod y ddau brif gymeriad wedi cymryd gormod o gyffuriau ddim yn apelio chwaith. Dechrau da ynde!. Dyna wers fawr mewn marchnata. Pwysigrwydd y ddelwedd, y teitl a’r disgrifiad. Un o’r ychydig bethau oedd yn apelio oedd y ffaith bod awdur y ddrama wreiddiol dim ond yn 24oed – Dorota Mastowska, yr ‘enfant terrible’ ddiweddara yng nghylchoedd llenyddol Gwlad Pwyl. Wedi ennill rhai o brif wobrau llenyddol ei gwlad am ei nofelau cynnar, dyma ei drama cyntaf, gafodd ei lwyfannu yn Warsaw yn Hydref 2006. Cyfarwyddwr Artistic Theatr Soho – Lisa Goldman fu’n gyfrifol am ei chyfieithu, ynghyd â chyswllt rhyngwladol y cwmni, Paul Sirett. Ond y cwestiwn mawr sy’n aros ydi, pam?...

Wrth gamu i mewn i’r theatr fechan 140 o seddau yma ynghanol bwrlwm strydoedd Soho, y peth cyntaf sy’n taro’r llygad ydi set drawiadol Miriam Buether. Byth ers gweld cynhyrchiadau Theatr Genedlaethol yr Alban, dwi wedi dod yn ffan mawr o waith Miriam, sydd wastad yn creu setiau diddorol, a hynny, gan amlaf, ar ffurf bocsus gwahanol. Dyma’n union a gafwyd yma. Un o’r amlwythi glas a welir ar longau sy’n cludo nwyddau o borthladd i borthladd yw’r gofod tro ma, ac oddi mewn iddo mae bar ar un ochor a phentwr o lampau blith draphlith y pen arall. Ar y llawr, mae haen o ‘lo du, ac ar ben y glo, mae ffram car, o’r llyw i’r seddau a’r olwynion. Wedi dwy neu dair cân Bwylaidd, sy’n annog y gynulleidfa i gymryd eu lle ar y meinciau melfed, daw gyrrwr y car (Howard Ward) at y llyw gan gychwyn y stori drwy hel atgofion am ei daith yn y car o Warsaw i Elblag pan ddaeth o wyneb yn wyneb â’r ddau gymeriad tlawd, Romaniaidd ond yn siarad Pwyleg! Daw ‘Parcha’ ( Andrew Tiernan) a ‘Dzina’ (Andrea Riseborough) i ymuno â’r gyrrwr oddi mewn i’r car, a dyma gychwyn y siwrne eiriol, derfysgol a diflas.

Dyma un o wendidau’r ddrama yn amlygu ei hun o’r cychwyn. Fel gydag unrhyw ddrama sy’n cynnwys yr elfen deithio, mae’r awdur yn caethiwo’r cyfarwyddwr yn syth, sydd yn eu tro yn caethiwo’r actorion. Does na ddim byd mwy diflas na gwylio tri actor yn ffug hercian eu ffordd drwy dudalennau o ddialog ddryslyd, heb wybod yn iawn i ble mae’r daith na’r ddrama yn mynd. Wedi rhannu eu harian a’u holl feddiannau efo’r gyrrwr, buan iawn mae’r ddau deithiwr yn canfod eu hunan ar droed unwaith eto, ond tra’n cerdded, mae’r acenion Pwylaidd neu’n hytrach Romaniaidd (ac os dach chi’n gwybod y gwahaniaeth rhwng y ddau, da chi’n well person na fi!!) yn diflannu, ac mae’r ddau yn dechrau trin a thrafod gydag acenion Prydeinig! Yma daw’r gwirionedd i’r fei ynglyn â’r cyffuriau, a’r parti y bu i’r ddau gwrdd ynddo, ynghyd â’r ffaith bod y ‘Dzina’ feichiog, eisioes yn fam i blentyn ifanc sydd wedi’i adael ar ôl yn y fflat, a bod hithau wedi ffoi efo £500 o arian y budd-daliadau.

O gymryd bod y ddrama wreiddiol yn y Bwyleg, siawns bod clywed rhywun o Wlad Pwyl yn dynwared neu ffugio bod yn Romaniaidd yn eitha amlwg. Ond o wneud y ddrama yn y Saesneg, mae’r elfen yma yn cael eu golli’n syth. Dyma ble mae teitl y ddrama yn gam-arweiniol hefyd, sydd ddim yn helpu’r cyfan. Wedi cyrraedd y caffi neu’r Bar, mae’r ddau deithiwr yn dod wyneb yn wyneb â’r wraig sy’n cadw’r bar (Valerie Lilley) sy’n siarad gydag acen Walsall-aidd, sy’n fod i adlewyrchu Warsaw. Eto, doedd hyn ddim yn gweithio yn fy marn i. Un o’r ychydig olygfeydd wnaeth imi chwerthin oedd pan y bu i’r ddau deithiwr herwgipio cerbyd y ddynes feddw (Ishia Bennison) gan ymuno â hi wrth iddi geisio gyrru’r car tra’n yfed Fodca a siarad efo’i gŵr ar y ffôn.

Ar ddiwedd y ddrama, wedi cyrraedd hafan i ymlacio am y noson yng nghartref y hen-ŵr methedig (John Rogan), mae’r ddau deithiwr yn dechrau trafod eu bywydau yn agored ac onest. Yma yn yr olygfa eiriol hirfaeth y mae sôn am unigrwydd a gwerth bywyd, cyn i’r fam ifanc gyflawni hunan-laddiad drwy grogi ei hun yn y toiled. Doedd hynny ddim yn sioc, gan fod rhywun yn synhwyro rywsud mai dyna fyddai pen y daith. Wedi rhyw fath o ddawns angau ar y diwedd, ac wrth i’r llwyfan lenwi efo rhagor o deithwyr o Wlad Pwyl, sy’n heidio ar y gwch ‘lo yr ‘Ibuprofen’, dan ganu eu hanthemau hurt am ‘Martini rose, martini bianco, Fiat Uno a Cinquecento’, doeddwn i fawr callach.

Doeddwn i’n malio'r un botwn corn am y ddau deithiwr, na chwaith eu tynged. Doeddwn i heb ddysgu'r un iot amdanynt, nac ychwaith am yr hyn sy’n poeni’r athrylith ifanc yma o Wlad Pwyl. Os mai bwriad y cyfarwyddwr oedd canfod y Sarah Kane newydd, yna mae gan y ferch ifanc yma lawer mwy i’w ddysgu, a bywyd i’w brofi. Dwy nofel ni wna ddramodydd! A dyna wers i bawb o Wlad Pwyl hyd strydoedd lliwgar Llundain.

Mae ‘A Couple of Poor, Polish-Speaking Romanians’ yn Theatr Soho tan y 29ain o Fawrth. Mwy o fanylion ar www.Sohotheatre.com

'I'll Be The Devil'

Y Cymro – 14/02/08

‘I’ll Be The Devil’ , Tricycle, *

Tybed faint ohonoch, fel finnau, oedd yn credu mai unig swyddogaeth Cwmni’r Royal Shakespeare oedd i lwyfannu gwaith y Meistr? Ers symud i Lundain, dwi wedi cael fy synnu gan yr amrywiaeth mae cwmni’r RSC yn ei gynnig - un o’r cwmnïau mwya’ adnabyddus trwy’r byd i gyd. Dim ond ers 1961 bu’r cwmni yn gweithredu o dan ei theitl brenhinol presennol, ond mae gwreiddiau’r cwmni yn mynd yn ôl i gyfnod llawer cynharach, at pan godwyd y theatr barhaol cyntaf yn Stratford.

Ym 1875, lansiodd y bragwr Charles Edward Flower ymgyrch ryngwladol i godi theatr yn nhref enedigol Shakespeare. Rhoddodd ei gyfraniad o’r safle enwog dwy erw gychwyn ar draddodiad teuluol sy’n dal i barhau hyd heddiw. Agorwyd y theatr gyntaf ym 1879 gyda pherfformiad o ‘Much Ado About Nothing’ a buan iawn daeth enwau mawr y cyfnod i droedio’r llwyfan.

Wedi 50 mlynedd o ragoriaeth, derbyniodd y theatr ei Siarter Brenhinol ym 1925, cyn cael ei ddifa cwta flwyddyn yn ddiweddarach gan dân. Parhau wnaeth y cynyrchiadau, a hynny mewn sinema leol, tra bod ymgyrch enfawr arall ar waith i godi theatr newydd. Gwireddwyd y freuddwyd honno ym 1932, a dros y 30 mlynedd wedi hynny, magodd y cwmni ei enw da drwy gyd-weithio efo actorion Shakesperaidd profiadol ynghyd â magu talent newydd.

Syr Peter Hall greodd y cwmni mwy modern ei naws, a hynny ar gychwyn y chwedegau. Dechreuwyd llwyfannu gweithiau gan ddramodwyr newydd, ac fe ddaeth cenhedlaeth newydd o actorion a chyfarwyddwyr i weithio o dan adain y cwmni; enwau fel Judi Dench, Ian Richardon, Trevor Nunn, Adrian Noble a Terry Hands sydd bellach yn arweinydd artistig Clwyd Theatr Cymru yn Yr Wyddgrug.

Eleni, fe gomisiynwyd tair drama newydd ar gyfer y cwmni; ‘God in Ruins’ sef cywaith y dramodydd a’r cyfarwyddwr Anthony Nielson ar y cyd gyda Theatr Soho, gafodd ei lwyfannu dros y Nadolig; ‘Days of Significance’ gan Roy Williams am ddau filwr yn boddi’u gofidiau cyn gadael am Irac, fydd yn theatr y Tricycle drwy fis Mawrth, a’r ddrama fues i’n ei weld yr wythnos hon sef ‘I’ll Be The Devil’ o waith Leo Butler, eto’n theatr y Tricycle yn ardal Kilburn.

Dyma ddrama dywyll a dirdynnol wedi’i osod yn yr Iwerddon ym 1762, yn Limerick a bod yn benodol, a roddwyd dan warchae ym 1691 gan fyddin William III. Yn sgil y fuddugoliaeth gan wŷr William, cafodd dilynwyr y ffydd Gatholig eu herlid am bron i ganrif, gyda’r offeiriaid yn cael eu halltudio, eu tiroedd yn cael eu cipio, a’u torri allan o’r bywyd gwleidyddol.

Mae’r ddrama wedi’i ganoli ar hanes un teulu sy’n byw yn y goedwig a hynny o dan orthrwm y Fyddin. Yr hyn sy’n cymhlethu ffawd y fam ‘Maryanne’ (Derbhle Crotty) a’i ddau o blant ‘Dermot’ (Tom Burke) ac ‘Ellen’ (Samantha Young) ydi’r ffaith mai un o’r milwyr, ‘Lieutenant Coyle’ (Eoin McCarthy) yw tad y plant. Ar gychwyn y ddrama, mae ‘Coyle’ yn ymweld â’r teulu ar amheuaeth bod ‘Dermot’ wedi lladd mochyn. Mae hyn yn groes i ‘reolau’r’ Fyddin, ac mae’n rhaid i’r drwgweithredwr gael ei gosbi. Dyma gychwyn angst y tad, sydd nid yn unig yn gorfod cadw’n dawel am ei deulu, ond hefyd yn gorfod gwadu ei grefydd. Wrth ymuno â gweddill o’r Gatrawd sy’n gwledda yn y dafarn, fe dry’r chwarae yn chwerw, a buan iawn y daw’r gwirionedd i’r fei, ac mae’r modd y mae’r milwyr yn arteithio ‘Coyle’ yn ffiaidd. Parhau wna’r drasiedi wrth i ferch y teulu gael ei threisio a’i lladd gan ‘Colonel Fleming’ (John McEnery) gan orfodi’r tad i gladdu corff ei ferch yn y pridd sy’n gorchuddio’r llwyfan.

Oni bai am set hyfryd Lizzie Clachan sy’n cyfleu symlrwydd y tŷ yn y goedwig, y groes yn y glaw a’r dafarn odidog, yn ogystal â goleuo cynnil ond cynnes Charles Balfour, roedd hi’n anodd iawn canolbwyntio ar y cynhyrchiad. Roedd safon yr actio, y llefaru a chyfarwyddo Ramin Gray yn warthus i feddwl bod y cyfan o dan adain yr RSC, gyda dim ond Derbhle Crotty fel y fam a Samantha Young fel y ferch yn haeddu sôn amdanynt. Roedd coreograffi’r ymladd yn wan a ffug, roedd y cerydd a’r arteithio yn wamal, ac allwn i’m dallt hanner o eiriau’r actorion. Dim ond gydag ambell i linell fel ‘your nation was bred for slavery’ a ‘St Patrick was an Englishman’ y gwnes i ddechrau cydymdeimlo efo’r Gwyddelod a chasáu’r Milwyr.

Wedi’r siom o weld ‘God in Ruins’ fis Rhagfyr, a rŵan y cynhyrchiad bregus yma o waith dramodydd cyfoes arall, tybed mai doeth o beth yw glynu at waith y Meistr wedi’r cyfan?

Mae ‘I’ll Be The Devil’ newydd ddod i ben yn Theatr y Tricycle, ond mae’r RSC yn parhau i fod yno tan ddiwedd Mawrth yn cyflwyno ‘Days of Significance’ o waith Roy Williams. Mwy o fanylion ar www.rsc.org.uk

'Women of Troy'

Y Cymro – 7/3/08

‘The Women of Troy’, Lyttelton ***

Mae 'na don newydd o gyfarwyddwyr yn prysur wneud argraff ar lannau’r Tafwys, a’r rhan fwyaf ohonynt yn ferched. Dyna chi Lisa Goldman yn Theatr Soho, Josie Rourke yn y Bush, Thea Sharrock mewn amrywiol theatrau, Jude Kelly yn y Southbank ac Emma Rice a Katie Mitchell yn y Theatr Genedlaethol. Fel y gallwch fentro, mae gan bob un ei arddull wahanol, a chryn gystadleuaeth i ennyn eu cynulleidfa, ac i hudo’r ddrama-gerdd-garwyr yn ôl i’r dramâu mwy traddodiadol a chlasurol.

Wedi clywed cymaint o sôn am gyfarwyddo medrus ac arddull dywyll, gyfoes ac unigryw Katie Mitchell, roedd hi’n hen bryd imi fynd i weld un o’i chynyrchiadau. Yn eu hwythnos olaf yn y Theatr Genedlaethol, mi fentrais i weld ‘Women of Troy’ yn Theatr Littelton.

Dyma ddrama gan un o Feistri’r Groegiaid, Euripides sy’n sôn am dynged merched dinas ‘Troy’ wedi i’r Groegiaid ymosod ar y ddinas, gan ladd eu gwŷr, a dwyn ymaith eu teuluoedd i wasanaethu fel caethweision. Wrth i’r frenhines ddi-orseddedig ‘Hecuba’ (Kate Duchêne) glywed beth fydd eu tynged ar gychwyn y ddrama, mae ei merch ‘Cassandra’ (Sinead Matthews) yn orffwyll oherwydd y felltith a osodwyd arni, ac sy’n ei galluogi hi i ragweld y dyfodol. O ddallt mai mynd yn ordderch i’r Cadfridog buddugoliaethus ‘Agamemnon’ fydd ei thynged, ac o fedru gweld beth fydd yn digwydd iddi wedi cyrraedd dinas Argos, mae hysteria ‘Cassandra’ yn gwaethygu, a chaiff ei dwyn ymaith. Daw’r weddw o dywysoges ‘Andromache’ (Anastasia Hille) at weddill y merched gyda’r newyddion bod ei merch fenga ‘Polyxena’ wedi’i lladd fel aberth wrth fedd y rhyfelwr Groegaidd ‘Achilles’. Ond daw mwy o newyddion trist i’r teulu brenhinol gan y Groegwr ‘Talthybius’ (Michael Gould) gyda’r newydd fod mab ieuenga’r teulu, ‘Astyanax’ wedi’i gondemnio i farw, a hynny drwy ofn y Groegiaid i’r bychan etifeddu nerth a phŵer ei dad, ‘Hector’, a dod yn fygythiad i’w lluoedd.

Er nad yn un o ferched ‘Troy’, mae ‘Helen’ (Susie Trayling) hefyd yn dioddef, wrth i ‘Menelaus’ (Stephen Kennedy) ddod i’w chludo yn ôl i Groeg lle mae dedfyd o farwolaeth yn ei haros. Wrth i ‘Talthybius’ ddychwelyd yn cludo corff marw’r babi brenhinol, mae ‘Hecuba’ yn paratoi’r corff i’w gladdu cyn cael eu cludo ymaith fel caethweision i Odysseus.

Mae’n lled gyfarwydd i lawer fod yna ymateb cymysg i waith Katie Mitchell. Rhai theatr-garwyr yn casáu ei chynyrchiadau am eu bônt mor hunan-ffafriol, a’i harddull unigryw yn cael ei or-bwysleisio ar draul gwaith y dramodydd. Tra bod eraill yn ei chlodfori fel achubiaeth ddiweddara’r Theatr Brydeinig.

Yr hyn sy’n ddiddorol am ei chynhyrchiad ydi’r ffaith fod y cyfan wedi’i osod yn y presennol, a’i leoli mewn hen ffactri goncrid sy’n hynod o drawiadol a chredadwy o gynllun set Bunny Christie a goleuo Paule Constable a Jon Clark. Hoffais yn fawr y modd y defnyddiwyd y goleuo i gyfleu agor a chau’r prif ddrysau a’r ffenestri, yn enwedig y ffenest ddychmygol ar flaen y llwyfan, a agorwyd cyn i’r corws lefaru eu gwirioneddau i’r gynulleidfa. Roedd y merched i gyd yn eu ffrogiau crand a’u sgidiau sodle uchel, ynghyd â’u bagiau llaw yn cyfleu’r gorau o’r ddinas, a’u tynged o gaethwasanaeth mor wrthgyferbyniol o’u cyn urddas.

Mae’n wir dweud fod y ddrama wedi’i threisio o ran y ddialog, gan adael dim ond yr esgyrn sychion i gyfleu’r neges, gyda gorddibyniaeth efallai, ar y triciau llwyfan - o’r ffrwydradau i’r fflamau, o’r diferion glaw a’r tywod i’r dawnsio clasurol. ‘Fy mwriad ydi medru cyfleu pob drama mor glir â phosib yn yr amser dwi’n gweithio’ yn ôl Katie Mitchell, a does 'na’m dwywaith bod y cynhyrchiad yn ein hatgoffa o fryntni rhyfel hyd yr eiliad olaf. Wedi dweud hynny, weithiau gan yr arddull fod yn ormodol, ac ysfa’r cyfarwyddwr i wneud enwi iddo neu iddi’i hun fod yn fwy cofiadwy na’r cynhyrchiad.

Dwi dal ddim yn siŵr os wnes i wirioneddol fwynhau'r hyn weles i. Faswn i’n annog pawb i fynd i weld un o’i chynyrchiadau, petai ond i brofi’r wefr o’i gwaith hi. O ran yr actio, bregus oedd sawl portread; o ran y sain, roedd y grŵn isel drwy gydol yr awr a hanner yn ormodol. Roedd yma naws ffilm i’r cyfan, o’r set i’r sgript i’r triciau, ac mae hynny yn fy mhoeni’n fawr. Mae’r ddau gyfrwng mor wahanol, ac efallai mai dyna sy’n gyfrifol am yr elfen hunan-ffafriol sy’n amlygu’i hun - fel y theori ‘auteur’ ym myd y ffilmiau, sy’n arwydd o awydd ac arddull y cyfarwyddwr i roi ei stamp ei hun ar bob agwedd o’r gwaith.

Yn anffodus, (neu’n ffodus i rai!) mae cyfnod ‘Women of Troy’ wedi dod i ben. Bydd Katie Mitchell yn cyfarwyddo ‘The City’ o waith Martin Crimp yn y Royal Court rhwng mis Ebrill a Mehefin eleni. Am fwy o fanylion, www.royalcourttheatre.com