Edrych nol dros 2011...

Y Cymro – 30/12/11

A dyna ni, blwyddyn arall wedi dod i ben, ac wedi rhuthro heibio ddwedwn i. Dwi di colli cownt o sawl sioe dwi wedi’i weld eleni, rhai yn llwyddiannau mawr, eraill yn wan ac yn well anghofio amdanynt. Heb os, un o sioeau mwya’r flwyddyn, y bydd llawer o sôn amdani yn ystod y flwyddyn sydd i ddod fydd ‘Matilda’ sef cynhyrchiad cwmni’r Royal Shakespeare sy’n addasiad o’r nofel i blant gan Roald Dahl.

Wedi cychwyn ei thaith dros yr Haf yn Stratford, bellach mae’r sioe wedi ymgartrefu yn y Cambridge Theatre, nepell o galon Covent Garden yma’n Llundain. Wrth gamu i mewn i’r theatr, mae’n amlwg fod y cwmni yn ffyddiog y bydd y sioe yn ymgartrefu yma am sawl blwyddyn, gan fod y gwario ar y set yn enfawr. Amgylchynir y llwyfan gan gannoedd o lythrennau Scrabble o bob lliw a siâp, wedi’i gosod yn ofalus er mwyn creu geiriau pwrpasol sy’n rhan o’r sioe. Mae’r cyfan yn un sbloets o liw a phrysurdeb, yn union fel cychwyn y ddrama gerdd, sy’n carlamu i’r llwyfan fel oen cynta’r gwanwyn, yn llawn asbri a balchder.

Hanes un ferch ifanc ‘Matilda’ (Eleanor Worthington Cox ) yw calon y stori, sy’n beniog, yn wybodus ac yn cael ei thrin yn warthus gan ei rhieni afiach (Josie Walker a Paul Kaye ) . Tydi petha’n gwella dim yn yr ysgol, wrth iddi ddod wyneb yn wyneb â rhagor o gymeriadau tywyll a dros ben llestri Dahl fel y brifathrawes ‘Miss Agatha Trunchbull’ (Bertie Carvel) sy’n casáu plant, ac felly’n eu trin yn warthus o fewn muriau caeth y carchar o ysgol.

Er cystal ydi’r lliw a’r llawenydd, a cherddoriaeth a geiriau doniol y comedïwr Tim Minchin, roedd y cyfan dros ben llestri imi, a’r sain yn llawer rhy uchel, nes peri imi gael cur yn fy mhen erbyn yr egwyl. Falle fy mod i’n eistedd yn rhy agos at flaen y llwyfan i lawn werthfawrogi’r sbloets enfawr, ond allwn i’n gwadu nad oes yma sioe hynod o lwyddiannus, fydd yn aros yn y West End am sawl blwyddyn i ddod.

Dwy sioe arall am plesiodd yn fawr, ac sy’n dilyn ôl troed ‘Matilda’ i’r West End yn 2012 yw ‘Sweeney Todd’ a ‘Singing in the Rain’ - y ddwy wedi cychwyn eu taith yn theatr boblogaidd gŵyl Chichester dros yr Haf. Clod mawr iddyn nhw. Ffarwelio’n ddagreuol wnes i a dwy ddrama gerdd hyfryd arall - dwy ddrama gerdd Brydeinig, newydd ond, am ba reswm bynnag, a fethodd i ddenu’r tyrfaoedd mawr sef ‘Betty Blue Eyes’ a ‘Love Story’. Llanw a thrai’r llwyfannau mawr, ac sy’n destun trafod diddiwedd yma yn Llundain ynglŷn â’r cynhwysion angenrheidiol i sicrhau llwyddiant dros amser.

Parhau i’m denu yn ôl i Gymru wnaeth National Theatre Wales, a’u cynhyrchiad o ‘The Passion’ dros y Pasg un o fy uchafbwyntiau pendant dros y flwyddyn a fu, felly hefyd ‘The Dark Philosophers’ a welais yng Nghaeredin. Edrych ymlaen yn eiddgar at weddill eu rhaglen liwgar, dros y flwyddyn sydd i ddod.

Bu mynych ymweliadau â Sheffield yn ogystal, i gefnogi a chael fy ngwefreiddio gan gynyrchiadau Daniel Evans. O’r sioe liwgar ‘Me and My Girl’ y Nadolig diwethaf i ‘Company’ eleni, o ‘Racing Demon’ ac ‘Othello’ i ddyfnder pwerus a dirdynnol ‘The Pride’. Gwych iawn, a’r tocynnau trên ar gyfer 2012, eisoes wedi’u harchebu.

Dramau newydd wedyn, fel ‘The Kitchen Sink’, ‘Salt, Root and Roe’ a ‘Bea’ am plesiodd yn fawr, a mawredd cynyrchiadau fel ‘Frankenstein’ yn y National Theatre, a’m gadawodd yn gegrwth.

Yn 2011, y cefais wefr am y tro cyntaf yng ngwaith Shakespeare, gan ddechrau gweld pam bod cymaint o bobl wedi gwirioni arno dros y blynyddoedd : o’r ‘Richard III’ yn yr Old Vic i ‘Richard II’ yn y Donmar, ill dau yn wefreiddiol, diolch i berfformiadau caboledig y prif actorion.

A gorffen gyda gobaith mawr 2012, y gwelwn ni gychwyn urddasol o’r diwedd i dymor newydd Arwel Gruffydd a’n Theatr Genedlaethol. Falle y bydd yn rhaid aros tan fis Awst cyn y gwelwn ni’r prif gynhyrchiad yn eu haddasiad o ‘Y Storm’ gan Shakespeare, heb anghofio ‘Sgint’ yn y Gwanwyn.

Edrych ymlaen yn eiddgar felly am flwyddyn arall o liw a llawenydd ar lwyfannau Cymru, Llundain a thu hwnt. Blwyddyn Newydd Dda ichwi oll!