'And then they came for me'

Y Cymro – 27/05/11

Wythnos brysur a bythgofiadwy arall yma yn y ddinas, a gychwynnodd nos Wener yn Theatr y Rose, Kingston. Cynhyrchiad i godi arian tuag at apêl Cadwraeth Auschwitz oedd ‘And then they came for me’ a gafodd ei gyflwyno gan gwmni o actorion ifanc lleol. Yr hyn a roddodd y wefr imi oedd y ffaith mai stori Eva Schloss oedd dan sylw, yr Eva ifanc a dreuliodd 3 blynedd o’i bywyd ifanc yn yr hunllef sy’n cael ei adnabod fel Auschwitz, ac a ddaeth, maes o law, yn hanner chwaer i Anne Frank.

Roedd Anne ac Eva yn ffrindiau cyn y Rhyfel, a’r ddwy yn byw gerllaw ei gilydd yn Amsterdam. Pymtheg oed oedd Eva, pan gafodd ei hanfon gyda’i mam i Auschwitz ym mis Mai 1944, a dyna’r tro dwetha iddi weld Anne Frank. Wedi’r Rhyfel, fe ail-briododd ei mam â’r unig aelod o deulu’r Frank i oroesi sef y tad Otto Frank. Wedi deugain mlynedd, a hithau bellach yn 82 oed ac yn byw yn Llundain, mae Eva wedi canfod y nerth i siarad yn gyhoeddus am ei phrofiadau erchyll, ac roedd cael bod yn ei phresenoldeb i glywed y stori yn fraint fythgofiadwy. Mwy o fraint oedd cael ymddiddan â hi ar ddiwedd y noson, a rhannu cyfeiriadau e-bost!