'Othello'

Y Cymro 14/11/08

O dderbyn fy addysg yn Nyffryn Conwy, prin iawn oedd y cyfle i astudio gwaith yr arch-ddramodydd, Shakespeare. A minnau bellach ar lannau’r Tafwys, dwi’n dod i weld pwysigrwydd y gŵr hynod hwn yn ddyddiol, ac yn cenfigennu weithiau at ddawn eraill i raffu dyfyniadau o’i waith ac i wybod dyfnder ei straeon amrywiol.

Os daw’r cyfle i weld un o weithiau’r Meistr, fyddai’n ceisio’n ngore i fynd, petai ond i ddysgu mwy amdano, ac i ymgynefino gyda’i destun barddonol hudolus.

Does ‘na’m amheuaeth bod gwaith y bardd yn anodd ei ddeall erbyn hyn, a’r dasg o eistedd drwy ddrama hirfaith, gymhleth a’i iaith estron yn ddigon i ddychryn rhai o’r theatr am byth! Dyna pam y bu imi ddewis mynd i weld cynhyrchiad cwmni Frantic Assembly o ‘Othello’ yn Theatr y Lyric, Hammersmith.

Yr hyn â’m swynodd am y cynhyrchiad oedd yr ogwydd gyfoes, ffres, deinamig a dramatig a roddwyd i’r hen destun. Trawblanwyd y stori o’r Fenis a Chiprys gwreiddiol i dafarn ar stad o dai yn Swydd Efrog. Roedd y cymeriadau i gyd yn ‘chavs’ neu’n ‘hoodies’ (a defnyddio’r disgrifiadau cyfoes cyfredol!) a’r digwydd yn cylchdroi o gwmpas y bwrdd pŵl.

Drwy’r cyflwyniad cerddorol llawn drama a dawns, cawsom ein cyflwyno i’r ‘Iago’ twyllodrus (Charles Aitken), a’r ‘Othello’ croen tywyll (Jimmy Akingbola) wrth iddo gyflwyno’r hances yn rhodd i’w ddarpar gariad, ‘Desdemona’ (Claire-Louise Cordwell). Yr hances hwn sy’n achosi’r gwrthdaro yn hwyrach yn y ddrama, wrth i ‘Iago’ honni fod ‘Desdemona’ yn anffyddlon i’w chymar, ac sy’n arwain at y drasiedi.

Mae’r cwmni’n cyfaddef bod nhw wedi gorfod newid y stori yma ac acw, er mwyn ychwanegu at y tensiwn, ac mae’r cyfan yn llifo fel pennod o ddrama gyfres neu opera sebon, wrth i’r cymeriadau herio’i gilydd o gwmpas y bwrdd pŵl. Er yr elfen gyfoes, roedd y dialog fwy neu lai, o’r testun gwreiddiol, gydag ambell i reg neu ebychiad er mwyn daearu’r cyfan, ac o bosib i ennyn chwerthiniad o enau’r gynulleidfa.

Ond un o’r pethau â’m plesiodd fwyaf am y cynhyrchiad oedd set Laura Hopkins, oedd ar yr olwg gyntaf, yn dafarn gyffredin gyda’i garped budur, ei beiriant gamblo ‘fruit machine’, ei fwrdd pŵl a’i gorneli o gadeiriau lledr. Ond wrth i’r stori ehangu a chyflymu, agor hefyd wnaeth y set, a buan iawn y sylweddolais fod y waliau’n rhychiog, ac yn medru troi’n gylch neu agor yn gyfan gwbl yn ôl galw’r olygfa. Golyga hyn fod y set mor ystwyth â’r actorion neu’r dawnswyr, ac i gyfeiliant trac sain bwrpasol a thrawiadol gan y grŵp Hybrid, roedd coreograffu Scott Graham a Steven Hoggett yn gofiadwy iawn.

Er bod y cynhyrchiad yn awr a hanner can munud o hyd heb egwyl, cefais fy nhynnu i mewn yn llwyr i’r stori drasig a llawn drama, a dwi’n siŵr y byddai’r Meistr ei hun wrth ei fodd o weld cynifer o’r gynulleidfa wedi’i swyno gan yr hyn a gyflwynwyd ar y llwyfan.

Difyr oedd dysgu bod Scott a Steven, ynghyd â’r grŵp Hybrid, yn gyn-fyfyrwyr o Brifysgol Abertawe! Gwych iawn. Tybed a fyddent yn barod i roi gwedd newydd ar rhai o’r Clasuron Cymreig...?

Mwy o fanylion am ‘Othello’ drwy ymweld â www.franticassembly.co.uk