'Branwen' a 'Sweeney Todd'

Y Cymro - 22/6/07

Yr hen a’r newydd sy’n cael fy sylw'r wythnos hon gan gychwyn efo perfformiad olaf un Llwyfan Gogledd Cymru, a hynny yng Nghanolfan Cymry Llundain. Pan welis i’r fersiwn wreiddiol o’r ddrama ‘Branwen’ gan Ifor ap Glyn a Darach Ó Scolaí yn Neuadd Dwyfor, Pwllheli nôl ym mis Rhagfyr dwetha, mi gesh i wefr arbennig iawn.

Stori gyfoes sydd yn y ddrama am ddau gyfaill o ddyddiau coleg yn Aberystwyth; Mari (Ffion Dafis) sy’n gweithio fel awdures yng Nghymru a Seán (Lochlann Ó Mearáin) sy’n awdur yn Iwerddon. Mae’r ddau yn cael eu tynnu ynghyd unwaith eto gan y cynhyrchydd teledu Eifion Bowen (Dafydd Dafis) i gyd-weithio ar fersiwn animeiddiedig o chwedl Branwen. Wrth ddod wyneb yn wyneb, hawdd yw cynnau tân ar hen aelwyd, a daw sawl cyfrinach i’r amlwg, fydd yn effeithio perthynas Seán a’i wraig (Bridin Nic Dhonncha) am byth.

Er bod y sgript wedi’i ‘olygu’n helaeth ar gyfer yr ail-daith, yr egwyl wedi’i ddileu a Lochlann Ó Mearáin wedi camu i esgidiau’r actor Stephen Darcy, roedd y cynhyrchiad yn dal i fod yr un mor effeithiol. Er bod yn well gen i anwyldeb portread Stephen o’r cymeriad ‘Seán’ yn hytrach na’r Lochlann ymosodol, fe lwyddodd i ymuno’n llwyddianus iawn efo’r ensemble cry’ yma o actorion. Fel ym mis Rhagfyr, mi gesh i wefr o wylio Ffion Dafis ar lwyfan unwaith eto. Mae ganddi gymaint o bresenoldeb sy’n hoelio’n sylw ac yn byw bob eiliad o angst y cymeriad o flaen ein llygaid. Byddai gwylio Ffion yn portreadu ‘Esther’, ‘Siwan’ neu ‘Blodeuwedd’ yn wledd sicr, ac yn docyn euraidd i unrhyw gynulleidfa.

Tristwch y noson yn Llundain oedd y ffaith mai dyma’r tro olaf i’r cwmni berfformio, a hynny am bod Llwyfan Gogledd Cymru yn dod i ben prin bedair blynedd ers ei sefydlu. Gwarth yn wir. Yn ystod y pedair blynedd, mae Ian Rowlands wedi creu theatr arbennig iawn gan feithrin awduron newydd a dangos inni weledigaeth theatrig unigryw. Do, bu ambell i gam-gwag yn ystod y cyfnod - fel sydd i’w ddisgwyl gan bob cwmni, ond efo ‘Ta-ra Teresa’ , ‘Frongoch’, ‘Deinameit’ a rwan ‘Branwen’, fe grëwyd rhywbeth arbennig iawn ac mae’n warthus nad oes mwy o arian yn cael ei roi i’r cwmni. Sawl awdur newydd mae’r Theatr Genedlaethol wedi’i feithrin yn y bedair blynedd ers eu bodolaeth hwythau? Os na chaiff Ian Rowlands barhau i gyfarwyddo ac ysgrifennu, mae’n golled enbyd i’r theatr yng Nghymru.

Dwi am aros yn Llundain er mwyn sôn am gynhyrchiad arall unigryw sydd newydd gael ei gyhoeddi wythnos yma. Am chwe pherfformiad yn unig, rhwng y 5ed a’r 7fed o ‘Orffennaf, bydd Bryn Terfel a Daniel Evans yn perfformio ‘Sweeney Todd - The Demon Barber of Fleet Street’ o waith Stephen Sondheim yn y Royal Festival Hall. Yn ymuno â’r ddau Gymro bydd Maria Friedman fel ‘Mrs Lovett’, Adrian Thompson fel ‘Pirelli’, Steve Elias fel ‘The Beadle’, Philip Quast fel ‘Judge Turpin’ ynghyd â Chorws Cantorion Maida Vale, Corws Ysgol Berfformio Guildford a Cherddorfa’r London Philharmonic . David Freeman sy’n cyfarwyddo a dyma’r tro cyntaf i Bryn bortreadu’r dihiryn yma ym Mhrydain. Mae’r tocynnau eisioes ar werth ac yn prysur fynd, felly mynnwch nhw mor fuan â phosib am noson fythgofiadwy a chanadwy!

Ac os yda chi’n digwydd bod yn Llundain wythnos yma, ceisiwch alw draw i’r Barbican er mwyn gweld y sioe ‘Floating’ - cyd-gynhyrchiad rhwng cwmni Hoipolloi a chynyrchiadau Hugh Hughes. Dyma gynhyrchiad dwi di sôn amdano sawl gwaith ers imi ei weld gyntaf yn yr Alban y llynedd. Hanes Sir Fôn yn cael ei ddatgysylltu oddi wrth y tir mawr, ac ymdrech ei thrigolion i’w hachub!. Cyflwynir y sioe gan Hugh Hughes (Shôn Dale-Jones) a’i gydymaith Sioned Rowlands (Jill Norman) .

Yr wythnos nesaf, byddai’n sôn am un o’r dramâu cerdd ddryta' erioed i’w lwyfannu yn Llundain sef ‘Lord of the Rings’ sy’n agor yn swyddogol yr wythnos yma.